Güngör Uras

Mevduat faizinin, ana paranın enflasyon karşısında erimesini karşılayamaması ve de halkımızın diğer yatırım araçları konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması sonucu, halkın finansal varlıklarının giderek daha büyük kısmı dolara (dövize) bağlanmaya başladı.

Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin toplam finansal varlıkları (birikimleri) 2017 yılı sonunda 2 trilyon 170 milyar liraya ulaştı. Birikimlerde bir yıl önceye göre dolayında artış var.

Ne var ki, gerçek kişilerin, halkın büyük bölümü finansal sistem dışında birikim yapmaya başladı. Birikimlerini altına, dolara, euroya bağlayanlar giderek artıyor.

Finansal sistem içindeki yatırım araçları konusunda halk yeterli bilgi sahibi değil. Bankaların mevduat hesaplarına ödedikleri faiz, birikimlerde enflasyonun neden olduğu erimeyi karşılayamıyor. Bu nedenle, halk altına ve dövize yöneliyor. Banka sisteminde kalmak isteyenler ise döviz mevduat hesabı açtırıyor.

Halkın, borsa, tahvil, yatırım fonu gibi alternatif yatırım alanları konusunda bilgi sahibi olmamaları, bankalara güven duymaları nedeniyle, her şeye rağmen bankalardaki mevduat artıyor.

Yerleşiklerin birikimlerinin q.5’u bankalarda Türk parası ve döviz mevduat hesaplarında.

2017 yılında yurt içi yerleşiklerin mevduat hesaplarındaki toplam birikimleri 1.5 trilyon TL’ye ulaştı.

Toplam 1.5 trilyon mevduatının 924 milyar TL’lik bölümü Türk parası mevduatı.

Yurtiçi yerleşiklerin, gerçek ve tüzel kişilerin döviz mevduat hesaplarındaki toplam birikimleri 165 milyar dolar.

Gerçek kişilerin (Halkın) bankalardaki döviz mevduatı bir yılda 90 milyar dolardan, 96 milyar dolara yükseldi.

Halk birikimlerini enflasyona karşı korumak için döviz mevduat hesaplarını tercih ediyor.

Yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduat (döviz mevduat) hesaplarındaki toplam birikimleri 2017 yılında artış ile 165 milyar dolar oldu.

Yurtiçi yerleşikleri bir bölümü tüzel kişiler (Şirketler), bir bölümü gerçek kişiler.

Hem döviz fiyatındaki artış, hem de düşük olsa da döviz faizi nedeniyle birikiminde artış gerçekleşiyor.

Borsanın getirisinin yüksek olmasına rağmen hisse senedine para bağlamaktan çekiniyor.

Hisse senetlerindeki birikimler, toplam birikimlerin %5’inin altında. Yatırım fonlarına da ilgi az. Yatırım fonlarındaki birikimler toplam birikimlerin % 2’si dolayında.

Bireysel emeklilik sistemi önemli bir birikim alanı. Ne var ki, beklenen ölçüde ilgi göremiyor. Bireysel emeklilik fonları toplam birikimlerin %3.5’u kadar.

Ekonomide en büyük sorun enflasyonun yüksek olması. Yüksek enflasyon birikimlerin Türk parasından kaçmasına yol açıyor. Enflasyon nedeniyle birikimlerinin erimesinden endişe edenler dövize, altına yöneliyor. Bu ise ekonomide kaynak sorununa neden oluyor.