Sokaklarda dolaştığınızda esnaf en fazla ziyaretçilerinin maliye olduğunu anlatıyor. Hatta geçenlerde bir esnaf “abi müşteriden daha fazla maliyeci geliyor” demişti.
Elbette bir abartı var. Ama bu sorunun ne olduğunu ortadan kaldırmaz.
Şimdi gözlerinizi kapatın ve düşünün. Kamuoyunda yer alan nice hayatlara bakın. Lüks arabalar, özel uçaklar veya kiralanan uçaklar… Yalılar veya yalı gibi evler ve lüks kıyafetler.
Aynı kişilerin iki özelliği var: 1-Çalışanlarına gelince çok fakirler. Hatta sanırsınız çalışanlarından para dilenecek durumdalar.
Ve 2. sorun: Vergilerinde de çok cimriler. Hatta ne vergisi, üste para dilenecek durumdalar.
Şirketleri zarar rekoru kırarken kendileri gösteriş rekoru kırabiliyor. Çalışanlarına 1 aylıkta vermedikleri parayı bir akşam yemeğinde harcayabiliyorlar.
Saymakla bitmeyecek lüks ve şatafatlı yaşantılar.
Bunlara bir Allah’ın kulu “kardeşim vergin nerede, ne veriyorsun” diye sormaz mı?
Garsonun bahşişinden nasıl vergi alırız düşünüyorlar
Moto-kuryenin vergisini hesaplıyorlar
Dişçinin vergisine bakıyorlar
Esnasın fişini denetliyorlar
Ama lüks hayatların vergisini soran yok.
Bugün kişi başına gelirimiz 17.923$;, güncel kur ile söyleyeyim: 768 bin lira. Bu da ayda 64 bin lira eder.
4 kişilik bir ailenin aylık geliri 256 bin lira demektir. Bunu ortalama kur ile alsanız bile aylık 235 bin lira demektir.
Eğer bu geliri elde edemiyorsanız paranızı birileri çalmış demektir. Veya bölüşüm hesabında sizin payınızı başkalarına vermişler demektir.
İyi ama siz verginizi ödüyorsunuz. Çalışanlardan alınan gelir vergisi toplam gelir vergisinin yüzde 90’ını oluşturuyor.
Asgari ücretli gelir vergisi öderken lüks siyah arabalı ve yalı katlı şımarıklar gelir vergisi ödemiyor. Çünkü vergiye gelince zarar ediyorlar.
Şirketlerinden zarar edenler neden hayatlarından da o zararın payını ödemiyorlar? Şirket zararda olsa bile hayatlarını sefada sürmeye nasıl devam edebiliyorlar?
Bu sadece özelde mi? Kamu bunun en alasını yapıyor. Önüne gelende makam arabası ve şoför var. Yetmiyor makam odalarına bile banyo yaptırıyorlar.
Aç insanların hayatından alarak bu sefalarını sürdüren bir kesim ve anlayış var.
Ne toplumsal birliktelik ne toplumsal kaynaşma…. Onlarında umurlarında değil; bir kesimin de.
İngilizler 1000 yıl önce Krallarına posta koymuş ve kafana göre vergi alamazsın demişler. Mesele sadece vergi almak değil; alınan verginin nerede kullanıldığı da önemli.
-Nereden vergi alıyorsun?
-Ne kadar vergi alıyorsun?
Ve
-Bu vergileri nerede kullanıyorsun?
Saadet Partisi eski lideri Temel Karamollaoğlu “Kamu malı yetim malıdır” diyordu. Diyordu da dini hassasiyeti yüksek ve dindar olduğunu belirten yönetim kadroları öyle mi bakıyor?
Kamu malı yetim malı olmaktan çıkalı çok oldu. Yeni anlayışımız “itibardan tasarruf olmaz”
Üstte başlayan anlayış alta doğru yayılıyor. Hem kamuda hem de özelde…
Hatırlayın 2023 seçimlerini… En büyük söylemlerden biri de “kuru soğan yeriz ama Reis’i yedirmeyiz” söylemiydi.
Nitekim tam da bunu yaşıyoruz.
2014 sonrası bozulan gelir dağılımı 2021 sonrası hepten felakete döndü. Ülkede tek kazanan en zengin yüzde 5 iken savunma ve direnme en alt yüzde 50’de.
Son bir rakam vererek durumu ifade edelim: Başkalarına güvenme oranı yüzde 14 olmuş ülkemizde… Bence başardık.
Ülkemizi sadece siyasi olarak parçalamadık; güven duyulacak ne varsa parçaladık. Zaten söz belli değil mi: “Biri yer biri bakar kıyamet ondan kopar.”
Afiyet olsun…
https://www.karar.com/yazarlar/ibrahim-kahveci/maliye-nerede-1606295