19 Mart krizi ekonomik programı 6-9 ay geriye attı

Ekonomist Kerim Rota, katıldığı bir YouTube yayınında, 19 Mart’ta başlayan siyasi kriz ve ardından gelen piyasa çalkantısının Türkiye ekonomisine etkilerini kapsamlı biçimde değerlendirdi. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun önce diplomasının iptal edilmesi, ardından gözaltına alınıp tutuklanmasıyla birlikte yaşanan gelişmeleri değerlendiren Rota, sürecin ekonomi yönetimini büyük ölçüde zora soktuğunu belirtti.

“3 HAFTADA 11 AYIN KAZANCI GİTTİ”

Rota’ya göre Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ekonomi programı kamu maliyesini toparlama konusunda önemli başarılar elde etmiş olsa da, enflasyonla mücadelede hedeflerin gerisinde kaldı. Özellikle 19 Mart sonrası Merkez Bankası'nın (TCMB) kurdaki baskıyı önlemek için devreye girmesiyle birlikte döviz rezervlerinde büyük bir erime yaşandığını ifade eden Rota, şöyle konuştu:

“TCMB’nin net rezervleri 11 ayda yaklaşık 60 milyar dolar artmıştı. Ancak 19 Mart krizi sonrası yalnızca 3 haftada bu artışın yaklaşık 35 milyar doları silindi. Yani 11 ayda alınan mesafenin yarısı çok kısa sürede kaybedildi.”

“ENFLASYON HEDEFİ 6-9 AY GECİKTİ”

Rota, Şimşek’in geçen yıl açıkladığı Orta Vadeli Program’da (OVP) 2025 sonu için öngörülen %15’lik enflasyon hedefinin artık gerçekçi olmadığını belirtti. “Bugün bu hedefin en iyimser senaryoyla %30’a çekilebileceğini düşünüyoruz” diyen Rota, hem Merkez Bankası yönetimindeki tercihler hem de seçim baskısının gecikmeye neden olduğunu vurguladı.

“Yerel seçim süreci ve yanlış TCMB başkanı tercihi nedeniyle zaten 9 ay kaybedilmişti. 19 Mart krizi bu süreci en az 6-9 ay daha geciktirecek.”

“EKONOMİYİ YAVAŞLATMA İŞİNİ KRİZ YAPTI”

Rota’ya göre 19 Mart sonrası yaşanan türbülans, ekonomi yönetiminin başaramadığı enflasyonla mücadeleyi istem dışı bir şekilde tetiklemiş olabilir. “Korkarım ki bu kriz, ekonomide ciddi bir yavaşlamaya neden olacak. Ancak bu yavaşlama, enflasyon açısından Mehmet Şimşek’in işine yarayabilir” diyen Rota, bu durumu “bizim yapamadığımızı Cumhurbaşkanı dolaylı olarak yaptı” şeklinde yorumladı.

“İŞSİZLİK VE BATIK KREDİLER ARTABİLİR”

Ekonomideki yavaşlamanın faturasının özellikle hane halkı ve işletmelere çıkacağını söyleyen Rota, şu tespitleri yaptı:

Kurumsal bilançolarda bozulma yaşanabilir.

Kredi kartı borçlarında ve batık kredi oranlarında artış bekleniyor.

İşsizlik yükselebilir ya da daha çok kişi iş gücü piyasasının dışına itilebilir.

Nisan 2025 sonrası belirgin bir ekonomik yavaşlama yaşanacak.

MASAK RAPORU TARTIŞMASI: “YORUM İÇERMEYEN TEKNİK BELGE”

CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in gündeme taşıdığı MASAK raporuna da değinen Rota, kamuoyunda yaratılan etkiyle belgenin içeriği arasında fark olduğunu belirtti. Raporun yalnızca hesap hareketlerini listeleyen teknik bir doküman olduğunu söyleyen Rota, “MASAK, savcılığın talebi üzerine veri sağlar; siyasi analiz yapmaz” dedi.

TRUMP’IN GÜMRÜK TARİFELERİ VE TÜRKİYE’YE ETKİSİ

Ruşen Çakır’ın ABD’de Donald Trump’ın yeniden aday olması halinde gündeme gelebilecek gümrük tarifelerine ilişkin sorusunu da yanıtlayan Rota, kısa vadede Türkiye’nin olumsuz etkilenebileceğini, ancak uzun vadede Çin merkezli tedarik zincirlerinde yaşanacak kaymaların Türkiye lehine bir fırsata dönüşebileceğini ifade etti.

“Trump, küreselleşmeyi bitirme hedefiyle hareket ediyor. Ancak bu politikaların başarıya ulaşması zor. Türkiye ise bu değişimden uzun vadede pozitif etkilenebilir.”

ŞİMŞEK SEÇİME KADAR KALIR MI?

Rota, mevcut ekonomi yönetiminin önümüzdeki seçime kadar görevde kalmasını beklediğini belirtti. “Bu hükümet, Erdoğan için bir değişim hükümetiydi. İçişleri ve Dışişleri Bakanı gibi isimler değişti, elde itibarlı teknokrat olarak Mehmet Şimşek kaldı” dedi.