Türk Telekom son kredi borcunu ödeyemedi

Hükümetin 2005 yılında yüzde 55'lik hissesini blok satış yöntemi ile satarak özelleştirdiği Türk Telekom'un ödeyemediği borçlar, panik yarattı. Türk Telekom'un ana hissedarı konumundaki Suudi Arabistan merkezli Saudi Oger Grubu'nun hakim ortak olduğu Oger Telekom, Türkiye'deki borçlarını ödeyebilmek için 2013 yılında çektiği 4.6 milyar dolarlık refinansman kredisinin eylül ayı taksidi olan 290 milyon dolarlık borcunu ödemeyerek, gecikmeye düştü.

Aralarında Deutche Bank, Citi gibi yabancı bankaların da yer aldığı konsorsiyumda Garanti Bankası ve Akbank gibi Türkiye'nin iki büyük bankası da dikkat çekerken, sektörde 1.6 milyar dolarlık kredi ile Akbank'ın Türk Telekom'daki en büyük alacaklı konumunda olduğu iddia ediliyor. Bu bankalar, kredi sözleşmesine göre alacaklarına karşılık olarak Türk Telekom hisselerini rehin alabilecek durumda. Saudi Grubu'nun yurt dışındaki bazı şirketlerinde iflas etmesi ile birlikte, krizin Türkiye'deki piyasaları da ciddi sıkıntıya sokabileceği belirtiliyor. Kredinin kullanıldığı tarihte 1.8560 lira olan doların dün itibarıyla 3.0800 liraya yükselmesi şirketin mali yapısını zorlayan önemli bir faktör oldu. Mayıs 2013'te borcu 8.5 milyar lira olan Telekom'un kredi borcunun kur farkı dolayısıyla dün itibarıyla 14.1 milyar liraya ulaşması geri ödeme sürecinin yönetilmesini iyice zorlaştırdı.

İlk krediyi 2007'de çekti

Aralarında Koç Holding, Genpa gibi yerli devlerin de yer aldığı Türk Telekom ihalesini 2005'te Saudi Oger ve Telecom İtalia'nın konsorsiyumu olan Oger Telecoms Ortak Girişim Grubu 6 milyar 550 milyon dolarlık teklif ile kazanmıştı. İlk etapta ihale bedelinin yüzde 20'sini peşin, kalanı ise beş eşit taksitte ödeyeceğini açıklayan Oger, 2007 yılında 4.3 milyar dolarlık kredi alarak, Türk Telekom'un borcunu 4 yıl erken kapatıp hisselerin sahibi oldu.

Oger, daha sonra 2013 yılında oluşturulan bir konsorsiyumdan 4 milyar 478 milyon dolar ve 211 milyon 970 bin Euro'luk kredi alarak, 2007 yılında çektiği kredide ‘refinansmana' gitti. 28 Mayıs 2013 tarihinde Kamuoyu Aydınlatma Platformu'na yapılan açıklamada, Akbank, BNP Paribas Fortis, Citi, Deutche Bank, JP Morgan Limited ve Garanti Bankası'nın kredide yetkili lider düzenleyici bankalar olduğu belirtildi. Yapılan sözleşme bankaların kredi alacaklarına karşılık Oger Telecom'un Türk Telekom'daki yüzde 55'lik hissesine el koymalarına olanak tanıyor.

Borçlar çevrilemez hâle geldi

Kapital FX Araştırma Uzmanı Enver Erkan “Şirketin 9 aylık bilançosuna göre 3.15 milyar TL nakit ve nakit benzerleri var. Telekom'un 2.21 milyar TL kısa vadeli, 8.23 milyar TL de uzun vadeli borcu bulunuyor” dedi.

Şirketin finansal borçlarından var olan nakdinin çıkarılması durumunda pozisyon açığının 10.45 milyar lira olduğuna dikkat çeken Erkan, “Yani 10.45 milyar lira net borcu var. Dönen varlıkları ise 9.20 milyar TL. Borç dönen varlıklarla çevrilemiyor” diye konuştu.

Dev şirketin talipleri bile var

Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu yaşanan olayların ardından Oger Grubu`nun içinde bulunduğu mali krizin Türk Telekom'a etkilerine yönelik bir açıklama yaparak özelleştirmeyle devredilen hisselerin derhal kamulaştırılması gerektiğine dikkat çekti.

Diğer taraftan, Para Dergisi'nde yer alan haberde ise Doğuş Grubu'nun Telekom hisseleri ile yakından ilgilendiği dile getirildi. Son dönemde turizm yatırımlarına ağırlık veren Ferit Şahenk'in telekomünikasyona girmek için Türk Telekom'a ortak olabileceği iddia edildi.

Bankalar borca karşılık hisselere el koyabilir

Türk Telekom'a kredi veren bankaların nasıl bir tutum takınacakları şimdilik bilinmiyor. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) eski Başkanı ve Atılım Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Cansızlar, bankaların alacaklarına karşılık hisse satışına gidebileceğini ancak burada bir değerleme sorunu yaşanabileceğini dile getirdi.

Bu süreçte kritik noktanın bankaların bilançolarında alacaklarını göstermesi olduğunu dile getiren Cansızlar, 'Bankalar kredi ödenmediği takdirde rehin hisseler alınır. Ancak burada hisseleri alan bankalar hemen değil, hisse değerlerini düşürmeden peyderpey satışa gidebilir. Üç ayda bir bankalar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na (BDDK) finansal tablolarını vermek zorunda. Ayrıca, bankacılık mevzuatına göre vadesi geçmiş kredi ödemeleri için bankalar takibat yapmak zorundalar. En azından Türk Telekom'a kredi vermiş bankalar hisselerini kendi mülkiyetinde göstermek zorunda” değerlendirmesi yaptı.

Şirketlerin büyüyen kur riski, terginlik yarattı

Türk Telekom'un 9 aylık finansal sonuçlarında özellikle kâr rakamının beklenenin altında kaldığını kaydeden AHL Forex Kaldıraçlı Alım Satım Müdürü Veli Kocatürk, 87.5 milyon lira olarak beklenen kârın ancak 9 milyon lira seviyesinde kaldığını belirtti. Gider kaleminde net finansal kalemin büyük bölümünü kur etkisinin oluşturduğunu kaydeden Kocatürk, “Kredi taksitini ödeyememesi gelecek döneme ilişkin endişeleri de artırıyor. Özellikle krediyi aldığı tarihten bugüne yüzde 40'tan fazla değer kazanan dolar doğal olarak ek bir yük yarattı. Temettü ödemeleri de riske girdi” diye konuştu. Kocatürk, yatırımcıların Telekom'u riskli olarak görmeye başlaması durumunda süreci yönetmenin giderek zorlaşacağına dikkat çekti. Kocatürk, “Bilançoda 100 milyon TL'den fazla bir faiz gideri söz konusu, 500 milyon TL'ye yakın bir kur farkı mevcut. Dolayısıyla kredi riski önemli ölçüde artmış durumda” yorumunu yaptı.

Saudi Oger, Arabistan'da zor bir dönemden geçiyor

Türk Telekom'un hakim ortağı Saudi Oger, kendi ülkesinde zor bir dönem geçiriyor. Kuruluş, Suudi Arabistan'da inşaat sektöründeki şirketi için iflas bayrağı çekerek, bir kurtarma planı devreye almak zorunda kaldı. Tamamladığı işlerden 8 milyar dolarlık alacağı bulunan Oger'in 4 milyar dolarlık kredi borcu olduğu belirtiliyor. İşçilere 700 milyon dolarlık ödeme yapması gereken şirketin ayrıca tedarikçilerine de milyarlarca dolarlık birikmiş borcu olduğu ifade edildi. Saudi Oger borçları çevirmekte zorlanınca, Ürdün merkezli Arab Bank'taki yüzde 21'lik hissesini satışa çıkardı. Al Arabiya'nın haberine göre, Lübnanlı Saad Hariri'ye ait olan Oger grubu, satıştan 1 milyar dolar gelir elde etmeyi hedefliyor. Ancak, kuruluşun borçları göz önünde bulundurulduğunda bu rakam şirketin ancak soluklanmasına yetecek.