Altılı masanın "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem" kapsamında hazırladığı anayasa çalışması tamamlandı. Komisyonun, cumhurbaşkanının halk tarafından 7 yıllığına bir kez seçilmesi konusundaki ortak kararı da çalışmaya yansıtıldı. Anayasadaki "Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması" başlığına "hayvan hakları" ifadesi eklendi.
"Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme" geçiş sürecinde altılı masa tarafından oluşturulan komisyon tarafından gerçekleştirilen çalışmayla, mevcut anayasanın 89 maddesi ve 10 başlığında değişiklik önerildi.
Anayasa çalışması, liderlerin daha önce imzaladıkları güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçişi öngören mutabakat metni temel alınarak yürütüldü. Bu kapsamda ana metin genel hatlarıyla korunurken, bazı başlıklarda değişikliğe gidildi.
"Hayvan hakları" eklendi
Çalışma kapsamında, mevcut anayasanın ikinci kısmında yer alan "Temel Haklar ve Ödevler" başlığındaki, "ödev" kelimesi, "özgürlük mantığına aykırı" ve "bireyi ezen bir ifade" olduğu gerekçesiyle "hürriyet" olarak değiştirildi.
Anayasadaki "Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması" başlığına "hayvan hakları" ifadesi eklendi. Bu çerçevede "sağlık hakkı" ile "çevre ve hayvan hakları" ayrı fıkralar olarak düzenlendi. Çalışmada, "Devlet doğal hayatı ve hayvanları korur, hayvanlara yönelik eziyet ve kötü muamele yapılmaması için gerekli tedbirleri alır." ifadesi yer aldı.
Yurt dışı oylar için ayrı bir seçim bölgesi
Siyasi partilerin kapatılması zorlaştırıldı. Siyasi partilerin kapatılmasının, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının talebi ve TBMM üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğunun vereceği izne bağlı olarak açılan dava üzerine Anayasa Mahkemesince kesin olarak karara bağlanması önerildi.
TBMM'deki sandalye sayısında değişiklik öngörülmedi ve 600 olan milletvekili sayısı korundu.
Yurt dışı oyların seçim bölgesi olarak tanımlandığı çalışmada, "Yurt dışında yaşayan Türkler" şeklinde ayrı bir seçim çevresi oluşturulması ve yurt dışı seçim çevresinden seçilecek milletvekili sayısının 15'i geçmemesi öngörüldü.
Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi
Çalışmada, cumhurbaşkanının 2007'de yapılan referandumla halk tarafından seçilmesi kararı da korundu. Ancak çalışmada, cumhurbaşkanının 7 yıllığına bir kez seçilebilmesi, partili olması durumunda partisiyle ilişiğinin bitmesi önerileri yer aldı.
Çalışmaya göre, Anayasa Mahkemesi ile Hakimler ve Savcılar Kurulu üye sayısında kadın kotası uygulanacak. Mahkeme ve kurula seçimle gelenlerin en az yarısı kadın olacak.
Komisyonun anayasa değişikliğine ilişkin hazırladığı metin, 28 Kasım Pazartesi günü, Bilkent Otel'de genel başkanların katılımıyla düzenlenecek programla kamuoyuyla paylaşılacak.
Yorum Yazın