Enflasyonu düşürmenin bedeli işsizlik

“Enflasyonu düşürmenin bedeli işsizliğin artması olarak ortaya çıkıyor” diyen Eğilmez, geniş tanımlı işsizlikte 2014’ten bu yana artış yaşandığını, işsizliğin görünürde azaldığını ancak gerçekte yükseldiğini vurguladı.

Enflasyonu düşürmenin bedeli işsizlik
  • A-
  • A
  • A+

Ekonomist Mahfi Eğilmez yazısında, Türkiye’de son yıllarda gözlemlenen enflasyonla mücadele sürecinin istihdam üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Eğilmez’in analizine göre, enflasyon düşerken işsizlik artıyor ve bu ilişki, 20. yüzyılın en bilinen ekonomik modellerinden biri olan Phillips Eğrisi ile birebir örtüşüyor.

Phillips Eğrisi, 1958 yılında Yeni Zelandalı iktisatçı Alban William Phillips tarafından geliştirildi. İngiltere ekonomisine ilişkin verilerle yapılan çalışmada, ücret artışları ile işsizlik arasında ters yönlü bir ilişki olduğu ortaya konmuştu. Zamanla bu analiz, ücret artışı yerine doğrudan enflasyon oranlarını temel alacak şekilde geliştirildi.

Eğilmez, bu modeli Türkiye’ye uyarlayarak, 1990–2024 yılları arasındaki yıllık enflasyon oranları ile işsizlik oranlarını grafik üzerinde karşılaştırdı.

Söz konusu analizde, iki değişken arasında hesaplanan korelasyon katsayısı -0,71 olarak bulundu. Bu oran, enflasyon ile işsizlik arasında güçlü ve ters yönlü bir ilişki olduğunu istatistiksel olarak doğruluyor. Eğilmez’e göre bu, Türkiye ekonomisinde fiyat istikrarı sağlanmaya çalışılırken istihdamda kayıplar yaşandığını, yani enflasyonu düşürmenin bedelinin işsizliğin artması olduğunu gösteriyor.

“Türkiye’de enflasyon oranıyla işsizlik oranı arasında biri artarken diğeri azalır şekilde gelişen (ters yönlü) ve güçlü bir ilişki olduğunu, enflasyonu düşürmenin bedelinin işsizliğin artması olarak çıktığını söylememiz mümkündür. Enflasyonla işsizlik arasındaki bu ters yönlü ilişki bize enflasyonun asla denetimden çıkarılmaması gerektiğini gösteriyor. Bu analiz bize enflasyon denetimden çıkıp da yükseldiğinde tekrar düşürebilmek için bu kez istihdamdan fedakârlık etmek gerektiğini anlatıyor.”

Sadece TÜİK’in dar tanımlı işsizlik verileriyle yapılan değerlendirmelerin yetersiz kalabileceğine vurgu yapan Eğilmez, çalışmaya hazır olduğu halde iş aramadığı için işsiz sayılmayan milyonlarca kişi, istatistiklerin dışında kaldığını belirtti.

TÜİK’in 2025 yılı birinci çeyrek işgücü istatistikleri ekinde yer alan verilerden yola çıkarak hazırladığı grafikte, 2014’ten bu yana geniş işsizlik oranının düşmediği, hatta zaman zaman arttığı görülüyor. Eğilmez, bu bulgunun, işsizliğin görünürde azalıyor gibi sunulsa da gerçekte sürdüğünü gösterdiğini ifade etti.

“Bu son grafik işsizlerin göründüğü gibi azalmadığını, tam tersine arttığını, sadece başvuruda bulunmadıkları için işsiz olarak sayılmadıklarını ortaya koyuyor.”

'ENFLASYONU DÜŞÜRMEK İÇİN İSTİHDAMDAN FEDAKÂRLIK ETMEK GEREKİYOR'

Analizin sonunda, enflasyonla mücadelede atılan adımların istihdam üzerindeki etkilerine dikkat çekildi. Eğilmez, “Enflasyon kontrol altına alınmazsa, onu düşürmek için istihdamdan fedakârlık etmek gerekebilir” uyarısında bulundu.

“Bu analiz bize enflasyon denetimden çıkıp da yükseldiğinde tekrar düşürebilmek için bu kez istihdamdan fedakârlık etmek gerektiğini anlatıyor.”

Eğilmez'in yazısı şu şekilde:

Yeni Zelandalı iktisatçı Alban William Phillips tarafından İngiltere ekonomisi üzerinde yapılan bir araştırma sonucunda geliştirilen Phillips eğrisi analizi, enflasyonla işsizlik arasında ters yönlü ilişki olduğunu ortaya koyar. Phillips’in yukarıda değinilen araştırmasında dikey eksende enflasyon değil ücretlerin değişim oranı yer alır. Zaman içinde bu analizi geliştirenler dikey eksene enflasyon oranı yerleştirmişler ve analiz bu şekli almıştır. Enflasyon ve işsizlik oranı arasındaki ilişkiyi şöyle bir şekille göstermek mümkündür.

Phillips eğrisi analizinin ortaya koyduğu iddiaya göre; enflasyon e1’den e2’ye düştüğünde işsizlik oranı da i1’den i2’ye yükselir.

Şimdi bu analizi Türkiye’ye uygulayalım. 1990 ile 2024 yılları arasında yılsonu enflasyon (TÜFE) ve işsizlik oranlarını aynı grafik üzerine taşıdığımızda Türkiye için Phillips eğrisi ortaya çıkar. Enflasyon ve işsizlik verileri TÜİK verilerinden alınmış olup yazının altında tablo olarak yer verilmiştir.

Grafik ve ekte sunulan veriler bize enflasyon ve işsizlik oranı arasında ters yönlü güçlü bir ilişki olduğunu gösteriyor. Bu verilerden çıkarılan korelasyon katsayısı da (- 0,71) ilişkinin yönünü ve gücünü doğruluyor.

Buna göre Türkiye’de enflasyon oranıyla işsizlik oranı arasında biri artarken diğeri azalır şekilde gelişen (ters yönlü) ve güçlü bir ilişki olduğunu enflasyonu düşürmenin bedelinin işsizliğin artması olarak çıktığını söylememiz mümkündür.

Enflasyonla işsizlik arasındaki bu ters yönlü ilişki bize enflasyonun asla denetimden çıkarılmaması gerektiğini gösteriyor. Bu analiz bize enflasyon denetimden çıkıp da yükseldiğinde tekrar düşürebilmek için bu kez istihdamdan fedakârlık etmek gerektiğini anlatıyor.

Phillips Eğrisi analizi, belirli bir eğilimi gösterdiği için dikkate alınması gereken bir analizdir. Bu tür analizlerin doğru sonuçları vermesinin ve yol gösterici temel kuralı ise, kullanılan verilerin (enflasyon ve işsizlik oranı) gerçekleri yansıtacak şekilde doğru olarak tespit edilmesidir.

İşsizlik oranını, çalışmaya hazır olduğu halde iş arama kanallarına başvurmadığı için işsiz olarak görünmeyenleri de katarak bulduğumuz geniş işsizlik oranı olarak aldığımızda işsizlik oranının enflasyon düşüşüyle azalmadığını arttığı görürüz. Aşağıdaki grafik geniş işsizlik oranında 2014 yılından bu yana yaşanan gelişmeyi gösteriyor (TÜİK, İşgücü İstatistikleri, I. Çeyrek: Ocak-Mart, 2025, Haber Bülteni ekinde yer alan verilerden yararlanılarak tarafımdan hazırlanmıştır.)

Bu seriyle karşılaştırılabilecek enflasyon serisi elimizde yok. ENAG enflasyon tahmin veri seti 2021’den geriye gitmiyor. O kadar kısa süreli bir karşılaştırma istatistiksel açıdan anlamlı olamayacağı için onu buradaki karşılaştırmaya esas alamıyoruz. Buna karşılık bu son grafik işsizlerin göründüğü gibi azalmadığını, tam tersine arttığını, sadece başvuruda bulunmadıkları için işsiz olarak sayılmadıklarını ortaya koyuyor."

Ek: Enflasyon (TÜFE) ve İşsizlik Oranının Gelişimi (Yılsonu oranları, %)

 

Öne Çıkanlar

Yorum Yazın

'Milletimizin adı ‘Türk Milleti’dir. Sonsuza dek de öyle kalacaktır'

200 TL’lik banknot dünyada sonuncu

Adnan Çebi, İBB soruşturmasında ikinci kez ifade verdi

Aziz İhsan Aktaş’ın ortağına 2,2 milyarlık ihale!

CHP'den Manavgat'da üç isme kesin ihraç talebi

AFAD Türkiye Deprem Tehlike Haritası'nı güncelledi!

Türkiye, Avrupa da tatile en az çıkabilen ikinci ülke

İndirimli satışlarda gerçek fiyat artık etikete yazılacak

Türkiye’nin yüzde 88’i çölleşme riski altında

Esenler Belediyesi'nin 213 milyonluk işi tanıdığa gitti!

'Anayasal düzeni zayıflatmayı amaçlanmakta'

'Ortada bir çalıntı varsa LGS iptal edilmeli'

Milletin onayını almak istiyorlarsa referandum yapsınlar

'Kimseye haber vermeyin, kendi aramızda halledelim'

Ahmet Özer hakkında tahliye kararı!

Açılım istifaları MHP'nin ardından AK Parti'ye sıçradı

İmran Salkan, 'Bulut Gelir Seher İle' şarkısıyla geliyor

Büyükçekmece Belediyesi'nde 'vekilin vekili' seçildi

Patron Bakan, işçiye dinlenme hakkını bile çok görmektedir

2024'te 2,6 milyon kişi göç etti

Yumurta üretimi 13,5 azaldı

Perinçek’ten PKK için af önerisi

Turizim de 10 gün çalış, izin hakkını unut!

104 cm’lik Lahmacunla Rekora Koşuyor!

Hani PKK’lılar sayaç okuyacaktı, ne oldu?

İşsizlik fonu işsizler dışında her şeye kullanılıyor

Borsa İstanbul'da manipülasyon operasyonu

Osman Zolan özel hizmetçisini devlet memuru yapmış!

Yarım asırlık Arslan Alüminyum iflasın eşiğinde

Nurettin Canikli şikayet ettiği Rabia Naz’ın babası hapse girecek

Yükleniyor

Trump dünyayı değiştirmek için 'Deli Adam Teorisi'ni kullanıyor

Güney Kore'de vatandaşlara karşılıksız para dağıtılacak

Dolar son 50 yılın en büyük değer kaybını yaşadı

Sırbistan'da öğrenciler Vuvic iktidarını protesto etti

Yoon Suk Yeol, sıkıyönetim soruşturması kapsamında sorgulandı

Hamaney'i aşağılık bir ölümden kurtardım

İran nükleer projesini yeniden inşa etmeyi düşünürse tekrar saldıracağız!

ABD’nin saldırısı, İsrail’in arkasındaki gücü gösterdi

İran'ın nükleer programı yok oldu

İran nükleer silah elde etmek için ihtiyaç duyduğu her şeye sahip

Aslı Bekiroğlu plajda dudak dudağa

Simge Ünal'ı kaçırmaya çalışmışlar!

Yüzmeyi öğrendiğim bir denizdeyim

'Çaresizce yanmayı bekliyoruz'

Ayşe Akın, kalbini Squid Game yıldızına kaptırdı

Sıla Türkoğlu güzelliğiyle büyüledi

Güzel oyuncu eleştiri yağmuruna karşı olan sessizliğini bozdu

Melisa Döngel soluğu tatilde aldı!

Güngör, Sofia Vergara’nın üstsüz pozunu beğenince...

Aslı Bekiroğlu hastane odasından isyan etti

BYD'nin Manisa'daki fabrikasında hâlâ faaliyet yok

TOFAŞ, Bursa fabrikasında üretime ara verecek

Elektrikli araç satışları dizeli geçti

Erdoğan, TOGG T10F’i test etti

Volvo EX30 Türkiye Yollarında

İkinci el araca Avrupa’dan 2.5 kat daha fazla ödüyoruz

Ali Özçete OSS'de güven tazeledi

Ekonomik kriz ulaşımı da vurdu

Ticaret Bakanlığı'ndan ikinci el araç ticaretine sıkı denetim

BYD’den 22 modelde beklenmedik indirim

Uzayan yangın sezonu solunum sağlığımızı da tehdit ediyor

İstanbul'da görünürlüğü artan keneler zararsız

Uzmanlar Diş Sağlığına Karşı Uyarıyor

Yanlış Beslenme Kalp Durmasına Yol Açabilir!

Türkiye'deki nanelerde klorpirifos alarmı

Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesi’nde Çete Çökertildi

Tarım Bakanlığı baharatlardaki hileyi açıkladı

İstanbul’da kene vaka sayısı 7 bini aştı

Alparas Tunç: DMD (Duchenne Musküler Distrofi) İle Mücadele Eden Bir Çocuk

Bu kene türü hem hayvanlar hem de insanlar için ciddi risk taşıyor

Erdoğan, TRT Genel Müdürü Zahid Sobacı’yı aynı göreve atadı

Albayrak Grubu'nun Âdil-i Mutlak Hat Eserleri Sergisi Van'da Açıldı

Fahrettin Altun’un düğmesine 19 Mart sabahı mı basıldı?

YGD'de Ödül Hazırlığı Heyecanı Başladı

YGD, Haber Siteleri İçin SEO Stratejilerini Masaya Yatırdı

CHP'li 4 ilçe belediyesine daha operasyon için hazırlık yapılıyor

Halk TV ve Sözcü TV ekranları salıdan itibaren kararıyor

Gazetecilikte Sosyoloji, Psikoloji ve Ses-Nefes Eğitiminin Gücü

ROK, Fatih Altaylı'nın tahliye edileceği tarihi açıkladı!

Fatih Altaylı’nın neden tutuklandığı belli oldu!

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2