Enflasyonu düşürmenin bedeli işsizlik

“Enflasyonu düşürmenin bedeli işsizliğin artması olarak ortaya çıkıyor” diyen Eğilmez, geniş tanımlı işsizlikte 2014’ten bu yana artış yaşandığını, işsizliğin görünürde azaldığını ancak gerçekte yükseldiğini vurguladı.

Enflasyonu düşürmenin bedeli işsizlik
  • A-
  • A
  • A+

Ekonomist Mahfi Eğilmez yazısında, Türkiye’de son yıllarda gözlemlenen enflasyonla mücadele sürecinin istihdam üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Eğilmez’in analizine göre, enflasyon düşerken işsizlik artıyor ve bu ilişki, 20. yüzyılın en bilinen ekonomik modellerinden biri olan Phillips Eğrisi ile birebir örtüşüyor.

Phillips Eğrisi, 1958 yılında Yeni Zelandalı iktisatçı Alban William Phillips tarafından geliştirildi. İngiltere ekonomisine ilişkin verilerle yapılan çalışmada, ücret artışları ile işsizlik arasında ters yönlü bir ilişki olduğu ortaya konmuştu. Zamanla bu analiz, ücret artışı yerine doğrudan enflasyon oranlarını temel alacak şekilde geliştirildi.

Eğilmez, bu modeli Türkiye’ye uyarlayarak, 1990–2024 yılları arasındaki yıllık enflasyon oranları ile işsizlik oranlarını grafik üzerinde karşılaştırdı.

Söz konusu analizde, iki değişken arasında hesaplanan korelasyon katsayısı -0,71 olarak bulundu. Bu oran, enflasyon ile işsizlik arasında güçlü ve ters yönlü bir ilişki olduğunu istatistiksel olarak doğruluyor. Eğilmez’e göre bu, Türkiye ekonomisinde fiyat istikrarı sağlanmaya çalışılırken istihdamda kayıplar yaşandığını, yani enflasyonu düşürmenin bedelinin işsizliğin artması olduğunu gösteriyor.

“Türkiye’de enflasyon oranıyla işsizlik oranı arasında biri artarken diğeri azalır şekilde gelişen (ters yönlü) ve güçlü bir ilişki olduğunu, enflasyonu düşürmenin bedelinin işsizliğin artması olarak çıktığını söylememiz mümkündür. Enflasyonla işsizlik arasındaki bu ters yönlü ilişki bize enflasyonun asla denetimden çıkarılmaması gerektiğini gösteriyor. Bu analiz bize enflasyon denetimden çıkıp da yükseldiğinde tekrar düşürebilmek için bu kez istihdamdan fedakârlık etmek gerektiğini anlatıyor.”

Sadece TÜİK’in dar tanımlı işsizlik verileriyle yapılan değerlendirmelerin yetersiz kalabileceğine vurgu yapan Eğilmez, çalışmaya hazır olduğu halde iş aramadığı için işsiz sayılmayan milyonlarca kişi, istatistiklerin dışında kaldığını belirtti.

TÜİK’in 2025 yılı birinci çeyrek işgücü istatistikleri ekinde yer alan verilerden yola çıkarak hazırladığı grafikte, 2014’ten bu yana geniş işsizlik oranının düşmediği, hatta zaman zaman arttığı görülüyor. Eğilmez, bu bulgunun, işsizliğin görünürde azalıyor gibi sunulsa da gerçekte sürdüğünü gösterdiğini ifade etti.

“Bu son grafik işsizlerin göründüğü gibi azalmadığını, tam tersine arttığını, sadece başvuruda bulunmadıkları için işsiz olarak sayılmadıklarını ortaya koyuyor.”

'ENFLASYONU DÜŞÜRMEK İÇİN İSTİHDAMDAN FEDAKÂRLIK ETMEK GEREKİYOR'

Analizin sonunda, enflasyonla mücadelede atılan adımların istihdam üzerindeki etkilerine dikkat çekildi. Eğilmez, “Enflasyon kontrol altına alınmazsa, onu düşürmek için istihdamdan fedakârlık etmek gerekebilir” uyarısında bulundu.

“Bu analiz bize enflasyon denetimden çıkıp da yükseldiğinde tekrar düşürebilmek için bu kez istihdamdan fedakârlık etmek gerektiğini anlatıyor.”

Eğilmez'in yazısı şu şekilde:

Yeni Zelandalı iktisatçı Alban William Phillips tarafından İngiltere ekonomisi üzerinde yapılan bir araştırma sonucunda geliştirilen Phillips eğrisi analizi, enflasyonla işsizlik arasında ters yönlü ilişki olduğunu ortaya koyar. Phillips’in yukarıda değinilen araştırmasında dikey eksende enflasyon değil ücretlerin değişim oranı yer alır. Zaman içinde bu analizi geliştirenler dikey eksene enflasyon oranı yerleştirmişler ve analiz bu şekli almıştır. Enflasyon ve işsizlik oranı arasındaki ilişkiyi şöyle bir şekille göstermek mümkündür.

Phillips eğrisi analizinin ortaya koyduğu iddiaya göre; enflasyon e1’den e2’ye düştüğünde işsizlik oranı da i1’den i2’ye yükselir.

Şimdi bu analizi Türkiye’ye uygulayalım. 1990 ile 2024 yılları arasında yılsonu enflasyon (TÜFE) ve işsizlik oranlarını aynı grafik üzerine taşıdığımızda Türkiye için Phillips eğrisi ortaya çıkar. Enflasyon ve işsizlik verileri TÜİK verilerinden alınmış olup yazının altında tablo olarak yer verilmiştir.

Grafik ve ekte sunulan veriler bize enflasyon ve işsizlik oranı arasında ters yönlü güçlü bir ilişki olduğunu gösteriyor. Bu verilerden çıkarılan korelasyon katsayısı da (- 0,71) ilişkinin yönünü ve gücünü doğruluyor.

Buna göre Türkiye’de enflasyon oranıyla işsizlik oranı arasında biri artarken diğeri azalır şekilde gelişen (ters yönlü) ve güçlü bir ilişki olduğunu enflasyonu düşürmenin bedelinin işsizliğin artması olarak çıktığını söylememiz mümkündür.

Enflasyonla işsizlik arasındaki bu ters yönlü ilişki bize enflasyonun asla denetimden çıkarılmaması gerektiğini gösteriyor. Bu analiz bize enflasyon denetimden çıkıp da yükseldiğinde tekrar düşürebilmek için bu kez istihdamdan fedakârlık etmek gerektiğini anlatıyor.

Phillips Eğrisi analizi, belirli bir eğilimi gösterdiği için dikkate alınması gereken bir analizdir. Bu tür analizlerin doğru sonuçları vermesinin ve yol gösterici temel kuralı ise, kullanılan verilerin (enflasyon ve işsizlik oranı) gerçekleri yansıtacak şekilde doğru olarak tespit edilmesidir.

İşsizlik oranını, çalışmaya hazır olduğu halde iş arama kanallarına başvurmadığı için işsiz olarak görünmeyenleri de katarak bulduğumuz geniş işsizlik oranı olarak aldığımızda işsizlik oranının enflasyon düşüşüyle azalmadığını arttığı görürüz. Aşağıdaki grafik geniş işsizlik oranında 2014 yılından bu yana yaşanan gelişmeyi gösteriyor (TÜİK, İşgücü İstatistikleri, I. Çeyrek: Ocak-Mart, 2025, Haber Bülteni ekinde yer alan verilerden yararlanılarak tarafımdan hazırlanmıştır.)

Bu seriyle karşılaştırılabilecek enflasyon serisi elimizde yok. ENAG enflasyon tahmin veri seti 2021’den geriye gitmiyor. O kadar kısa süreli bir karşılaştırma istatistiksel açıdan anlamlı olamayacağı için onu buradaki karşılaştırmaya esas alamıyoruz. Buna karşılık bu son grafik işsizlerin göründüğü gibi azalmadığını, tam tersine arttığını, sadece başvuruda bulunmadıkları için işsiz olarak sayılmadıklarını ortaya koyuyor."

Ek: Enflasyon (TÜFE) ve İşsizlik Oranının Gelişimi (Yılsonu oranları, %)

 

Öne Çıkanlar

Yorum Yazın

'Bu rejime minnet edenin Allah belasını versin'

Çekmeköy’deki fabrika yangınına soruşturma

Gelir eşitsizliği artıyor, demokrasi tehlikeye giriyor

Erkek müşteriyi kabul etmeyen kafe ceza yedi!

Boğaziçi Üniversitesi Rektörü'ne bir koltuk daha

Kaymakam karakolda çocuk dövdü iddia

Murat Kapki'den Murat Ongun itirafları!

Haziran'da genç işsizlik yüzde 16,2 olarak açıklandı

Bu betonlar geleceğin çocuklarına nasıl bir yaşam bırakır?

Açlık sınırı ile asgari ücret arasındaki makas açılmayı sürdürüryor

CHP neye alet edilmek isteniyor?

Katar'ın gümrük vergisi sıfırlandı

500 kuruma grev kararı ilanı asılacak

'Ülkemizin bir eğitim devrimine ihtiyacı var'

Çaya bir zam daha geldi

'Amaç Emlak Konut’un nakit ihtiyacını karşılamak'

'Mehmet Şimşek bizimle eğleniyor'

'Terörsüz Türkiye' Komisyonun ismi değişti

'İsrail açlığı silah olarak kullanıyor'

Elazığ'da da susuzluk alarmı

Karasu’da vergimizi veriyoruz ama hizmet alamıyoruz

DEM Parti’den orman yangınları için Meclis araştırması talebi

Şahin'den havuz kenarında üstsüz poz!

HİTİTLERİN ŞEHRİ SAMUHA’DA KUŞ KEHANET METNİ BULUNDU

Hakan Kural, Gurme TV’nin Marka Stratejisini Üstleniyor

BO Group'a bağlı beş şirket birden konkordato ilan etti

'Seçimlerde birinci parti olmazsak o gece siyaseti bırakırım'

Biz İsrail ya da İran değiliz

'Sandıkta yenemediği muhalefeti yargı yoluyla susturuyor'

İstanbul'da yasa dışı bahis operasyonu

Yükleniyor

Biz İsrail ya da İran değiliz

New York'ta köpekler artık yasal olarak aile üyesi sayılacak

Brüksel mahkemesinden İsrail'e askeri sevkiyat yasağı

İsrail, Suriye de Cumhurbaşkanlığı sarayı ve genelkurmay binasını vurdu

AB’den İsrail’e yaptırım uyarısı

Trump dünyayı değiştirmek için 'Deli Adam Teorisi'ni kullanıyor

Güney Kore'de vatandaşlara karşılıksız para dağıtılacak

Dolar son 50 yılın en büyük değer kaybını yaşadı

Sırbistan'da öğrenciler Vuvic iktidarını protesto etti

Yoon Suk Yeol, sıkıyönetim soruşturması kapsamında sorgulandı

Şahin'den havuz kenarında üstsüz poz!

Mine Tugay da soluğu yaz tatilinde aldı

Özgü Kaya sarı bikinisiyle tatilin keyfini çıkarıyor

Bestemsu Özdemir aşkını ilan etti!

Aslı Bekiroğlu plajda dudak dudağa

Simge Ünal'ı kaçırmaya çalışmışlar!

Yüzmeyi öğrendiğim bir denizdeyim

'Çaresizce yanmayı bekliyoruz'

Ayşe Akın, kalbini Squid Game yıldızına kaptırdı

Sıla Türkoğlu güzelliğiyle büyüledi

Sigaraya 1 ayda ikinci zam

Türkiye yatırım cazibesini kaybetti...

Akaryakıt ve taşıt vergilerine yeni düzenleme

BYD'nin Manisa'daki fabrikasında hâlâ faaliyet yok

TOFAŞ, Bursa fabrikasında üretime ara verecek

Elektrikli araç satışları dizeli geçti

Erdoğan, TOGG T10F’i test etti

Volvo EX30 Türkiye Yollarında

İkinci el araca Avrupa’dan 2.5 kat daha fazla ödüyoruz

Ali Özçete OSS'de güven tazeledi

Türk markalı zeytinyağında kanserojen madde alarmı

Sıcak Çarpması Hayati Tehlike Oluşturabilir!

Kozmetik ürünlerinde astım riski yüzde 47 artıyor

Enerji içecekleri tehlike saçıyor

Temmuz sıcağında devlet hastanesinde klima skandalı

Uzayan yangın sezonu solunum sağlığımızı da tehdit ediyor

İstanbul'da görünürlüğü artan keneler zararsız

Uzmanlar Diş Sağlığına Karşı Uyarıyor

Yanlış Beslenme Kalp Durmasına Yol Açabilir!

Türkiye'deki nanelerde klorpirifos alarmı

CHP neye alet edilmek isteniyor?

Hakan Kural, Gurme TV’nin Marka Stratejisini Üstleniyor

YGD, ‘Gazeteciler ve Basın Bayramı’nı bir kahvaltı ile kutladı

'Makam odasına özel tuvalet yaptırdığı' haberini yapan iki gazeteci gözaltına alındı!

Gazze’de gazetecilerden açlık grevi

TRT Genel Müdürü Zahid Sobacı, A takımını yeniledi!

Adalet bir şekilde tecelli eder, kimse dertlenmesin

Erdoğan, TRT Genel Müdürü Zahid Sobacı’yı aynı göreve atadı

Albayrak Grubu'nun Âdil-i Mutlak Hat Eserleri Sergisi Van'da Açıldı

Fahrettin Altun’un düğmesine 19 Mart sabahı mı basıldı?

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2