Gemi ihracatındaki daralma yüzde 40’a ulaştı

Üretim maliyetlerinde Norveç’le aynı seviyeye gelen Türk tersaneleri, yeni sipariş alamaz hale gelince, ihracatta daralma hızlandı. Martta gemi ve yat ihracatı yıllık bazda yüzde 40 geriledi.

Gemi ihracatındaki daralma yüzde 40’a ulaştı
  • A-
  • A
  • A+

Türk gemi inşa sanayiinde tehlike çanları çalıyor. Artan maliyetler ve finansmana erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle siparişleri rakip ülkelere kaptıran yerli tersanelerin ihracatındaki düşüş, rekor seviyelere ulaştı. Sektörde istihdam kaybı da artıyor.

Özel amaçlı gemi inşasında kısa sürede Türkiye’yi küresel lider haline getiren Türk tersaneleri, üretim maliyetlerinde Türkiye’nin en fazla gemi ihraç ettiği Norveç’le aynı seviyelere gelince, tüm dünyada çevreci gemilere talebin arttığı bir dönemde, yeni sipariş alamaz hale geldi. Eski sözleşmelerin etkisiyle 2024’te sektör ihracatında yıllık daralma yüzde 1,4’le sınırlı kaldı ve tersaneler geçen yılı yaklaşık 1,9 milyar dolarlık ihracatla kapattı. 2025 ise sektör için oldukça zorlu geçiyor.

TİM’in verilerine göre, 2025’in ilk iki ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22 daralan gemi ve yat ihracatındaki kayıp martta hızlandı. Mart ayında Türk tersanelerinin ihracatı yıllık bazda yüzde 40 düşerek 86 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylece ilk çeyrekte gemi ve yat ihracatı yüzde 27,5 düşerek, 328 milyon dolarda kaldı. İlk çeyrekte ihracatı en fazla düşen sanayi sektörü de gemi inşa oldu. Bu gelişmelere paralel sektörün yılsonu ihracat öngörüsü de aşağı yönlü revize edildi. EKONOMİ’ye konuşan Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Başkanı Cem Seven, yeni siparişlerdeki azalmanın artarak devam ettiğini belirterek, yılsonunda sektör ihracatında yüzde 15’in üzerinde daralma öngördüklerini dile getirdi. Seven, “Sektörde yaşadığımız sorunlara sürekli yenileri ekleniyor. Son olarak, Yabancı para kredisine getirilen ayda maksimum yüzde 0,5 artış hem döviz kredi faizlerinde artışa neden oldu hem de kredi arzında yavaşlamaya sebebiyet verdi” dedi.

Sektörde istihdam kaybı %10’a yaklaştı

80’in üzerinde faal tersanenin bulunduğu sektörde, istihdam kaybı da devam ediyor. Son 7 ayda tersanelerin istihdamı yüzde 10’a yakın azaldı. Öte yandan, bazı şirketler küresel rekabet gücünü korumak için yatırımını farklı ülkelere taşımaya başladı. Sektörün ihracat liderlerinden Tersan Norveç’te, Hicri Ercili Hollanda’da tersane yatırımı yapmıştı. GYHİB Başkanı Cem Seven, kayıpların artmasına paralel farklı yerli şirketlerin de yatırımlarını yurt dışına kaydırabileceğine dikkat çekti.

İki alanda dünya lideri olmuşlardı

Yüksek teknolojiye sahip özel amaçlı gemi inşasında dünyada birçok ilke imza atan Türk tersaneleri, 2023 yılında ihracatını yüzde 33’e yakın artırarak 1 milyar 940 bin dolara çıkarmıştı. Balıkçı gemi inşasında dünya lideri olan yerli tersaneler, 2023’te römorkör inşasında da Çin’i geride bırakarak, birinci sıraya yükselmişti. Aşınan rekabet gücü nedeniyle, yerli tersanelerin bu alanlardaki küresel liderliği de tehlikeye girdi. Sektörde ortalama kilogram başına ihracat değeri de 20 doların üzerinde. Römorkör gibi bazı ürünlerde ise bu rakam 30 dolara kadar çıkıyor.

■ Türkiye, bakım-onarımda da geriye düştü

Türkiye, artan işletme maliyetleri nedeniyle gemi bakım onarım faaliyetlerinde de Akdeniz çanağındaki rekabet üstünlüğünü kaybetti. TİM Yönetim Kurulu Üyesi ve GYHİB Başkan Yardımcısı Başaran Bayrak, “Gemi inşa alanında üretim maliyetlerimiz Norveç’le aynı seviyeye gelirken, bakım onarımda da rekabet gücümüz aşındı. Uluslararası sefer yapan gemiler artık Türkiye yerine Bulgaristan, Yunanistan, Romanya gibi ülkelere bakım onarıma gitmeye başladı” dedi. Gemi bakım onarım faaliyetlerinde gemi inşadaki sektörün toplam ihracat kaybı yapılmıyor. Sektörün hizmet ihracatının yıllık 1,5-2 milyar dolar arasında olduğu tahmin ediliyor. Başaran Bayrak, ilk çeyrekte sektörde iş hacminin yaklaşık yüzde 25 daraldığını ifade etti. İstihdamdaki daralmanın henüz sınırlı seviyede olduğunu dile getiren Bayrak, orta vadede iş gücündeki kayıpların artmasından endişe duyduklarını söyledi. Türkiye, Beşiktaş, Kaptanoğlu, Kalkavan gibi denizcilik sektörünün önde gelen gruplarının son yıllarda gerçekleştirdiği dev havuz yatırımlarıyla gemi bakım onarımda Türkiye’yi Akdeniz çanağında lider konuma getirmişti.

Tersanelerin rekabet gücünü aşındıran 4 temel neden

■ Üretim maliyetlerinin Avrupa ülkeleriyle aynı seviyeye gelmesi,

Döviz kurunun enflasyon kadar artmaması ve baskılanması,

■ Finansmana erişimde yaşanan zorluklar,

■ KDV tebliği ile 24 metreden küçük ve ihraç edilecek tekne ve deniz vasıtalarının inşasında KDV istisnasının kaldırılması, böylece KDV’nin inşa maliyetlerini artırarak rekabetçiliğe zarar vermesi.

Yorum Yazın

Erdoğan, MADEN-İŞ'in grev kararını 60 gün erteledi

Van Büyükşehir Belediyesi 223 işçiyi işten çıkardı

'Anayasa’nın güvence altına aldığı temel ilkeler ihlal edildi'

TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu'na ekonomistlerden tepki

'Bu rejime minnet edenin Allah belasını versin'

Çekmeköy’deki fabrika yangınına soruşturma

Gelir eşitsizliği artıyor, demokrasi tehlikeye giriyor

Erkek müşteriyi kabul etmeyen kafe ceza yedi!

Boğaziçi Üniversitesi Rektörü'ne bir koltuk daha

Kaymakam karakolda çocuk dövdü iddia

Murat Kapki'den Murat Ongun itirafları!

Haziran'da genç işsizlik yüzde 16,2 olarak açıklandı

Bu betonlar geleceğin çocuklarına nasıl bir yaşam bırakır?

Açlık sınırı ile asgari ücret arasındaki makas açılmayı sürdürüryor

CHP neye alet edilmek isteniyor?

Katar'ın gümrük vergisi sıfırlandı

500 kuruma grev kararı ilanı asılacak

'Ülkemizin bir eğitim devrimine ihtiyacı var'

Çaya bir zam daha geldi

'Amaç Emlak Konut’un nakit ihtiyacını karşılamak'

'Mehmet Şimşek bizimle eğleniyor'

'Terörsüz Türkiye' Komisyonun ismi değişti

'İsrail açlığı silah olarak kullanıyor'

Elazığ'da da susuzluk alarmı

Karasu’da vergimizi veriyoruz ama hizmet alamıyoruz

DEM Parti’den orman yangınları için Meclis araştırması talebi

Şahin'den havuz kenarında üstsüz poz!

HİTİTLERİN ŞEHRİ SAMUHA’DA KUŞ KEHANET METNİ BULUNDU

Hakan Kural, Gurme TV’nin Marka Stratejisini Üstleniyor

BO Group'a bağlı beş şirket birden konkordato ilan etti

Yükleniyor

Biz İsrail ya da İran değiliz

New York'ta köpekler artık yasal olarak aile üyesi sayılacak

Brüksel mahkemesinden İsrail'e askeri sevkiyat yasağı

İsrail, Suriye de Cumhurbaşkanlığı sarayı ve genelkurmay binasını vurdu

AB’den İsrail’e yaptırım uyarısı

Trump dünyayı değiştirmek için 'Deli Adam Teorisi'ni kullanıyor

Güney Kore'de vatandaşlara karşılıksız para dağıtılacak

Dolar son 50 yılın en büyük değer kaybını yaşadı

Sırbistan'da öğrenciler Vuvic iktidarını protesto etti

Yoon Suk Yeol, sıkıyönetim soruşturması kapsamında sorgulandı

Şahin'den havuz kenarında üstsüz poz!

Mine Tugay da soluğu yaz tatilinde aldı

Özgü Kaya sarı bikinisiyle tatilin keyfini çıkarıyor

Bestemsu Özdemir aşkını ilan etti!

Aslı Bekiroğlu plajda dudak dudağa

Simge Ünal'ı kaçırmaya çalışmışlar!

Yüzmeyi öğrendiğim bir denizdeyim

'Çaresizce yanmayı bekliyoruz'

Ayşe Akın, kalbini Squid Game yıldızına kaptırdı

Sıla Türkoğlu güzelliğiyle büyüledi

Sigaraya 1 ayda ikinci zam

Türkiye yatırım cazibesini kaybetti...

Akaryakıt ve taşıt vergilerine yeni düzenleme

BYD'nin Manisa'daki fabrikasında hâlâ faaliyet yok

TOFAŞ, Bursa fabrikasında üretime ara verecek

Elektrikli araç satışları dizeli geçti

Erdoğan, TOGG T10F’i test etti

Volvo EX30 Türkiye Yollarında

İkinci el araca Avrupa’dan 2.5 kat daha fazla ödüyoruz

Ali Özçete OSS'de güven tazeledi

Türk markalı zeytinyağında kanserojen madde alarmı

Sıcak Çarpması Hayati Tehlike Oluşturabilir!

Kozmetik ürünlerinde astım riski yüzde 47 artıyor

Enerji içecekleri tehlike saçıyor

Temmuz sıcağında devlet hastanesinde klima skandalı

Uzayan yangın sezonu solunum sağlığımızı da tehdit ediyor

İstanbul'da görünürlüğü artan keneler zararsız

Uzmanlar Diş Sağlığına Karşı Uyarıyor

Yanlış Beslenme Kalp Durmasına Yol Açabilir!

Türkiye'deki nanelerde klorpirifos alarmı

CHP neye alet edilmek isteniyor?

Hakan Kural, Gurme TV’nin Marka Stratejisini Üstleniyor

YGD, ‘Gazeteciler ve Basın Bayramı’nı bir kahvaltı ile kutladı

'Makam odasına özel tuvalet yaptırdığı' haberini yapan iki gazeteci gözaltına alındı!

Gazze’de gazetecilerden açlık grevi

TRT Genel Müdürü Zahid Sobacı, A takımını yeniledi!

Adalet bir şekilde tecelli eder, kimse dertlenmesin

Erdoğan, TRT Genel Müdürü Zahid Sobacı’yı aynı göreve atadı

Albayrak Grubu'nun Âdil-i Mutlak Hat Eserleri Sergisi Van'da Açıldı

Fahrettin Altun’un düğmesine 19 Mart sabahı mı basıldı?

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2