Milli mücadele karşıtı İskilipli Atıf'ın anılması tartışmalarına tepki gösteren tarihçi yazar Ümit Doğan, kendisinden önceki şeyhülislam Mustafa Sabri'nin yazdığı Kuvayi Milliyecilerin katledilmesini emreden fetvayı imzalamayarak şeyhülislamlıktan istifa eden Haydarizade İbrahim efendiyi örnek gösterdi...
Milli Mücadele döneminde Kurtuluş Savaşı'na karşı faaliyetlerde bulunan İskilipli Atıf'a, idam edilişinin 95'inci yılında Çorum’da anma düzenlenmiş, törene vali ve belediye başkanının da katılması tepki çekmişti.
Söz konusu tartışmalara bir tepki de tarihçi yazar Ümit Doğan’dan geldi.
“HERKES KENDİ KAHRAMANINI ANAR”
Sosyal medya hesabından dikkat çeken bir paylaşım Doğan mesajında şeyhülislaml Haydarizade İbrahim Efendi'yi örnek gösterek; “Mustafa Sabri'nin yazdığı Kuvayi Milliyecilerin katledilmesini emreden fetvayı imzalamayarak Şeyhülislamlıktan istifa eden Haydarizade İbrahim Efendi. Neden İbrahim Efendi'yi değil de İskilipli Atıf'ı veya Mustafa Sabri'yi anıyorlar? Çok basit. Herkes kendi kahramanını anar.” ifadelerini kullandı.
Haydarizade İbrahim Efendi kimdir?
Haydarizade İbrahim Efendi (1863 - 1933), Osmanlı Devleti'nin son yıllarında 2 kez şeyhülislamlık yapmış, işgal altındaki İstanbul'dan ayrılarak Milli Mücadele'ye katılmış bir Osmanlı din adamıdır. Yeşilay Derneğinin kurucularındandır.
Haydarizade İbrahim Efendi 1920 yılında İstanbul işgal altındayken Damat Ferit Paşa hükûmeti döneminde şeyhülislam ilan edildi. Haydarizade İbrahim Efendi'den Kuvâ-yi Milliyeciler hakkında kendisinden önceki şeyhülislam Mustafa Sabri Efendi'nin yazdığı bir ölüm fetvasını imzalaması istendi. İbrahim Efendi fetvayı imzalamayı reddederek istifa etti.
Şeyhülislam olduğu dönemde 'Musiki-i Osmani Mektebi'nin 12 Aralık 1919 tarihinde verdiği konserden hoşlanmayarak Dahiliye Nazırlığı'na gönderdiği bir mektupla bu tür konserlerin Osmanlı Müslüman ahlakına ters düştüğünü öne sürerek yasaklanmasını istemişti. Ayrıca İstanbul'u işgal eden Avrupa'lı askerlerin şehre getirdiği içki ve uyuşturucu maddelerin Müslüman halkın arasında yaygınlaşacağından endişelenerek 5 Mart 1920 tarihinde Mazhar Osman Bey'le birlikte "Hilâl-i Ahdar" adıyla Yeşilay'ı kurmuştur. Ayrıca 19 Temmuz 1919 günü Abuk Ahmet Paşa ve Avni Paşa'yla birlikte Kürt Teali Cemiyeti'yle yapılan görüşmelerde Osmanlı Devleti'ni temsil etmiştir.
Yorum Yazın