Koronavirüs emeklilik sistemlerini zorluyor

A-
A
A+

Yaşam beklentilerindeki artış ve yaşlanan nüfusun sağlığını ve refahını desteklemek için kamu kaynakları üzerindeki artan baskı, pandeminin ekonomiler üzerindeki etkileriyle birleştiğinde, emeklilik dönemine ilişkin kaygı da giderek yükseliyor.

Toplam 39 emeklilik sisteminin 50’den fazla gösterge çerçevesinde değerlendirildiği ‘Küresel Emeklilik Endeksi’ne göre yüzde 82,6 ile Hollanda en yüksek endeks değerine sahip ülke olurken, yüzde 40,8 ile Tayland en düşük değere sahip ülke oldu. Belçika ve İsrail bu yıl ilk kez araştırmada yer alan ülkeler olurken, hızla gelişmekte olan emeklilik sistemiyle araştırmada ikinci kez yer alan Türkiye ise, 37’inci sırada yer aldı.

Türkiye gelişim alanlarına sahip

Türkiye, yüzde 44,2 ile ‘Yeterlilik Alt Endeksi’nde 34’üncü, yüzde 24,9 ile ‘Sürdürebilirlik Alt Endeksi’nde 36’ıncı ve yüzde 65,3 ile ‘Bütünlük Alt Endeksi’nde 27’inci sırada yer aldı. Araştırmanın sonuçlarına göre; Türkiye’nin özellikle sürdürebilirlik açısından gelişim alanları mevcutken, yüksek net ikame oranı, düşük hane halkı ve kamu borçluluk oranı, demografik yapı, Devlet Katkısı teşviki, Bireysel Emeklilik Sistemi’nin şeffaf, güvenilir ve etkin bir şekilde yönetilmesi güçlü alanları olarak tespit edildi. Raporda Türkiye için asgari ve muhtaç emeklilik aylığı seviyesinin iyileştirmesi, bireysel emeklilik birikimlerine erken yaşta erişimin engellenmesi ve emeklilik döneminde bireysel emeklilik birikiminin belirli bir bölümün aylık maaş olarak alınmasının zorunlu kılınması tavsiyeleri yer aldı.

Koronavirüs hükümetlerin emeklilik ve sağlık hizmetlerini kısıtlayacak

‘Küresel Emeklilik Endeksi’nin sonuçlarına göre; koronavirüsün sadece sağlık açısından değil, endüstrileri, faiz oranlarını, yatırım getirilerini ve toplumun geleceğe olan güvenini etkileyen uzun vadeli ekonomik etkileri söz konusu. Dolayısıyla uzun vadede yeterli ve sürdürülebilir emeklilik gelirlerinin sağlanması konusunda da bu etkilerin çok net görülmesi bekleniyor. Koronavirüsü takiben birçok ülkede devlet borcu seviyesi arttı. Artan bu borcun, gelecekte, hükümetlerin yaşlı nüfuslarını emekli aylıkları, sağlık ya da yaşlı bakımı gibi diğer hizmetlerin sağlanması yoluyla destekleme kabiliyetlerini kısıtlaması muhtemel görünüyor.

Hükümetler koronavirüsün etkisini hafifletmeye yardımcı olmak amacıyla, vatandaşlarını ve emeklilik sistemlerini desteklemek amacıyla çok çeşitli uygulamaları hayata geçiriyor. Avustralya, geliri yüzde 20'den fazla düşen bireylerin emeklilik varlıklarından 13.000 dolarına erişim sağlamasına izin verirken, Şili aktif katkıda bulunanların 5.600 doları aşmayacak ölçüde bireysel emeklilik fonlarının yüzde 10’unu gönüllü olarak çekmesine izin verdi. Küresel Emeklilik Endeksi'ndeki en büyük iki emeklilik geliri sistemine sahip Hollanda ve Danimarka, her bir emeklilik sisteminin varlıkları, ülkenin GSYİH'sinin yüzde 150'sinden fazla olmasına rağmen, emeklilik varlıklarına erken erişime izin vermedi.

Mevcut bir sistemin gelecekte de fayda sağlama olasılığını ölçen sürdürülebilirlik alt endeksi, birçok sistemdeki zayıflıkları vurgulamaya devam ediyor. Koronavirüs nedeniyle çoğu ekonomide yaşanan olumsuz ekonomik büyüme nedeniyle 2020'de ülkelerin sürdürülebilirlik puanı ortalama 1,2 düştü.

Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs sağlık krizinin neden olduğu ekonomik durgunluğun, çoğu ülkede emeklilik katkılarının ve yatırım getirilerinin azalmasına ve devlet borcunun artmasına neden olduğuna dikkat çeken Mercer Türkiye Bireysel Emeklilik Danışmanlık ve Brokerlik Lideri Serap Özalp Arslanargın, “Bu durum kaçınılmaz olarak gelecekte emekli maaşlarını etkileyecek, yani bazı insanlar daha uzun süre çalışmak zorunda kalırken, diğerleri emeklilikte daha düşük bir yaşam standardına razı olmak zorunda kalacak. Koronavirüsten önce bile, dünyadaki birçok kamu ve özel emeklilik sistemi, sosyal yardımları sürdürmek için artan baskı altındaydı. Emekliler için daha iyi uzun vadeli sonuçlar elde etmek üzere hükümetlerin sistemlerinin güçlü ve zayıf yönlerini yeniden ele alması kritik önem taşıyor. Türkiye bu yıl araştırmada ikinci kez yer alıyor. Ülkemizde de emeklilik sistemi koronavirüs salgınından önemli derece etkilendi. Ancak sistemin genel işleyişi, kanun ve mevzuatların etkin şekilde uygulanması ve sistemde sağlanan şeffaflık güçlü yanlarımız olarak gözüküyor. Araştırma ayrıca özellikle sürdürebilirlik açısından gelişim alanlarının olduğunu bize gösteriyor” dedi.

Küresel Emeklilik Endeksi Sıralaması

SİSTEM	Ortalama Endeks Değeri	Alt Endeks Değerleri
SİSTEM	Ortalama Endeks Değeri	Yeterlilik	Sürdürülebilirlik	Bütünlük
Hollanda	82.6	81.5	79.3	88.9
Danimarka	81.4	79.8	82.6	82.4
Israil	74.7	70.7	72.4	84.2
Avustralya	74.2	66.8	74.6	85.5
Finlandiya	72.9	71.0	60.5	93.5
Norveç	71.2	73.4	55.1	90.3
Singapur	71.2	74.1	59.9	82.5
İsveç	71.2	65.2	72.0	79.8
Kanada	69.3	68.2	64.4	77.8
Yeni Zelanda	68.3	63.8	62.9	82.9
Almanya	67.3	78.8	44.1	81.4
Şili	67.0	56.5	70.0	79.6
İsviçre	67.0	59.5	64.2	83.1
İrlanda	65.0	74.7	45.6	76.5
Birleşik Krallık	64.9	59.2	58.0	83.7
Belçika	63.4	74.6	32.4	88.9
Hong Kong	61.1	54.5	50.0	87.1
ABD	60.3	58.9	62.1	59.9
Malezya	60.1	50.1	58.6	78.0
Fransa	60.0	78.7	40.9	57.0
Kolombiya	58.5	62.5	45.5	70.5
İspanya	57.7	71.0	27,5	78.5
Suudi Arabistan	57.5	59.6	51.6	62.4
Peru	57.2	59.5	49.2	64.6
Polonya	54.7	59.9	40.7	65.9
Brezilya	54.5	72.6	22,3	70.7
Güney Afrika	53.2	43.0	46.7	78.3
Avusturya	52.1	64.4	22,1	74.6
İtalya	51.9	66.7	18,8	74.4
Endonezya	51.4	45.7	45.6	68.7
Kore	50.5	48.0	53.4	50.3
Japonya	48.5	52.9	35.9	59.2
Çin	47.3	57.4	36.2	46.7
Hindistan	45.7	38.8	43.1	60.3
Meksika	44.7	36.5	55.8	42.2
Filipinler	43.0	38.9	53.4	34.8
Türkiye	42.7	44.2	24,9	65.3
Arjantin	42.5	54.5	27,6	44.4
Tayland	40.8	36.8	40.8	47.3
Ortalama	59.7	60.9	50.0	71.3