Üretimdeki düşüş son 10 ayın en yüksek seviyesinde

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) Temmuz 2025’e ait Türkiye İmalat PMI verileri, sektördeki yavaşlamanın sürdüğünü ortaya koydu. Endeks, hazirandaki 46,7 seviyesinden 45,9’a gerileyerek sektördeki bozulmanın üçüncü ay üst üste devam ettiğine ve Ekim 2024’ten bu yana en belirgin yavaşlamanın yaşandığına işaret etti. Böylece imalat sanayi faaliyet koşullarındaki zayıflama 16’ncı ayına girdi.

YENİ SİPARİŞLER 25 AYDIR DÜŞÜŞTE

Anket sonuçlarına göre temmuzda müşteri talebindeki durgunluk öne çıktı. Yeni siparişler art arda 25’inci ay gerilerken, bu alandaki düşüş mart ayından bu yana en yüksek seviyede gerçekleşti. Dış talep de zayıf seyretti ve ihracat siparişleri daralmaya devam etti. Yeni siparişlerdeki bu azalma, firmaların üretim hacimlerini azaltmalarına neden oldu. Temmuzda üretimdeki düşüş son 10 ayın en yüksek oranına ulaştı.

İSTİHDAM VE SATIN ALMA FAALİYETLERİ YAVAŞLADI

İstihdam ve satın alma faaliyetleri temmuzda azaldı. Firmalar, talepteki yetersizlik nedeniyle stoklarını eritmeye çalıştı. Nihai ürün stokları ve girdi stoklarında belirgin düşüşler kaydedildi. Zayıf girdi talebi, tedarikçilerin teslimat sürelerini kısaltmasına katkı sağladı. Teslimat süreleri son beş ayın dördüncüsünde kısaldı.

GİRDİ MALİYETLERİNDE ARTIŞ SÜRÜYOR

Anket katılımcıları, girdi maliyetlerindeki artışın sürdüğünü ve bunun büyük ölçüde Türk lirasındaki değer kaybından kaynaklandığını bildirdi. Satış fiyatlarındaki artış ise hazirana kıyasla sınırlı düzeyde hızlandı. Ancak bazı firmaların zayıf talep nedeniyle fiyat indirimine gitmesi, genel fiyat artışının ılımlı kalmasını sağladı.

S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, “Sipariş alma konusundaki sıkıntıların imalat sanayinin geneline yayılması, temmuz anketinde olumlu gelişmelerin çok sınırlı kalmasına yol açtı. Üretim, istihdam ve satın alma faaliyetleri azalırken firmalar stoklarını mümkün olduğunca eritmeye çalıştı. Liradaki zayıflık girdi maliyetlerini yukarı çekerek tabloyu daha da zorlaştırdı. İmalatçılar yılın ikinci yarısında talep koşullarında bir miktar toparlanma beklentisinde olacaklar.” değerlendirmesinde bulundu.

Üretim endeksi

SEKTÖREL BAZDA SADECE BİR SEKTÖR ÜRETİMİ ARTIRABİLDİ

İSO’nun yayımladığı Türkiye Sektörel PMI Temmuz 2025 raporuna göre, izlenen 10 sektörün tamamında yeni siparişler ivme kaybetti. Üretim ise yalnızca elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe arttı. Bu alandaki ılımlı yükseliş, son 17 ayda kaydedilen ilk artış oldu.

Diğer tüm sektörlerde üretim düşüş gösterdi. En sert yavaşlama, Mayıs 2020’den bu yana en belirgin bozulmanın yaşandığı gıda ürünlerinde görüldü. Yeni siparişlerde azalma, tekstil ürünleri başta olmak üzere tüm sektörlere yayıldı. İstihdam yalnızca gıda ürünleri sektöründe artarken, en belirgin düşüş tekstil ürünlerinde görüldü. Satın alma faaliyetleri de tüm sektörlerde yavaşladı.

Girdi maliyetlerinde artış devam etti. En hızlı yükseliş metalik olmayan mineral ürünlerde, en ılımlı artış ise ağaç ve kağıt ürünlerinde ölçüldü. Satış fiyatlarında en sert artış, Eylül 2024’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaşan elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe kaydedildi. Satış fiyatlarının düştüğü tek sektör olan tekstil ürünlerinde ise bu eğilim beşinci aya ulaştı.