Uzayan yangın sezonu solunum sağlığımızı da tehdit ediyor

Haziran 2025 itibarıyla Türkiye'de yalnızca son bir ayda 1.500'ü aşkın orman yangınıkaydedildi. Bu yangınlar, doğaya ve canlılara verdiği zararın yanı sıra, solunum sağlığımız için de ciddi bir tehdit oluşturuyor. İklim değişikliği, yangınların sıklığını ve süresini artırıyor. Bilimsel projeksiyonlara göre, 2080’e kadar yangın sıklığında %50’ye varan bir artış bekleniyor. Türkiye’de yangın sezonu artık yalnızca yaz aylarına değil, yılın 6-8 ayına yayılmış durumda.

Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Çevresel ve Mesleki Hastalıklar-İş Sağlığı Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Ayşe Coşkun Beyan, yangın dumanının insan sağlığı üzerindeki yıkıcı etkilerine dikkat çekerek, özellikle kronik solunum hastalığı olanların risk altında olduğu uyarısını yaptı.

Beyan, açıklamasında şu bilgilere yer verdi: “Çıkan orman yangınlarında yalnızca ağaçlar değil, ciğerlerimiz de yanıyor. Yangın dumanı nefes aldığımız havayı zehirliyor. Orman yangınları sırasında ortaya çıkan duman; karbon monoksit, azot oksitler, ozon, formaldehit, PAH’lar ve PM2.5 gibi pek çok toksik madde içeriyor. Bu maddeler hem akut hem dekronik solunumsal rahatsızlıklara neden olabiliyor.”

Türkiye’de özellikle batı ve güney kıyılarının, yangın dumanı açısından yüksek risk taşıdığını belirten Beyan, “Yangın dumanına karşı özellikle  KOAH, astım, bronşit gibi kronik akciğer hastaları, 65 yaş üstü bireyler, çocuklar ve bebekler, hamileler, yangın bölgesinde çalışan itfaiye ve sağlık personeli, arama kurtarma ekipleri, orman işçilerinin risk altında” uyarısında bulundu. 

Beyan, yangın dumanından mümkün olduğunca az etkilenmek içinse şu önerileri yaptı: “Bu bölgelerde yaşayan vatandaşların dumanın yoğun olduğu günlerde mümkünse evde kalmaları, pencereleri kapalı tutmaları ve PM2.5 filtreli maskeler (N95/FFP2) kullanmaları gerekmektedir. Kronik hastalığı olanlar ilaçlarını düzenli kullanmalı ve yakınmalarında artış varsa hemen sağlık kuruluşuna başvurmalı.  Ortam hava temizleyicileri ve klima filtreleri kullanılmalı ve düzenli olarak temizlenmelidir.”