KUVEYT- Trafikte akan araçlar göz korkutucu olacak kadar yoğun; buna karşılık sokaklar bomboş... Şaşılacak bir durum değil bu, bu ülke için ve insan sokağa çıktığında yüzüne vuran cehennemi sıcaklıkta sığınacak mekan arıyor…
Dünya Kuveyt’in hayat damarını teşkil eden petrol sayesinde enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü sağlıyor; Kuveyt de, dünyanın en zengin ülkelerinden biri olma özelliğini petrolü sayesinde koruyabiliyor…
Kişi başına gelir sıralamasında üst sıralarda yer alıyor Kuveyt.
O geliri bölüşenlerin sayısı sınırlı. 5 milyon civarında bir nüfusa sahip olan ülkede Kuveyt pasaportu taşıyanların sayısı 1,5 milyon kadar. Geri kalan nüfusunu, her alanda hizmet sunmak için ülkede bulunan insanlar oluşturuyor.
Petrol zenginliğine sahip olduktan ve özellikle de bağımsızlığını kazandıktan sonra altyapı ve günlük hizmetler alanında çeşitli uluslardan insanları çalıştırmayı başardı Kuveyt…
Nesiller boyu Kuveyt’te yaşadıkları halde ‘vatandaşlık’ hakkına sahip olamamış insanlar…
ABD’de Donald Trump’ın başkanlığa gelişiyle zirveye tırmanan yabancı karşıtı hareketlenme, değişik düzeylerde etkisini başka ülkelerde de hissettiriyor.
O ülkelerden biri de Kuveyt.
Kısa süre öncesine kadar ‘Kuveyt vatandaşı’ statüsünde bulunan onbinlerce kişi, bir kararnameyle bir çırpıda bu özelliklerini kaybediverdi. Çoğunluğunu Kuveytli erkeklerle evlenmiş değişik ülkelerden kadınlar teşkil ediyor…
Burası, kadınlarının da çalışma hayatının içinde yer almasıyla övünen bir ülke... Vatandaşlıklarını kaybedenler genellikle çeşitli mesleklerden kadınlar. Mağduriyetleri önlemek için çaba gösterilse de, Kuveyt vatandaşı olan ile vatandaş olmayan arasında devlet nezdinde farklılıklar bulunduğu için, pek çok yan soruna yol açıldığı anlaşılıyor.
Önemli ülkeler Kuveyt’e kadın diplomatlarını büyükelçi olarak göndermekte. ABD’nin -Karen Sasahar- ve İngiltere’nin -Belinda Lewis- Kuveyt büyükelçileri kadın… Türkiye’nin büyükelçisi de öyle.
Ülkeye geldiğim ilk gün, Büyükelçi Tuba Nur Sönmez, çevre duyarlılığını artırmayı amaçlayan bir sosyal hizmet projesine verdiği destekle gazetelerde geniş yer almıştı.
Burada Türkler de var ve çoğu üniversitelerde öğretim üyesi… Kuveyt’e çevre ülkelerin gıptayla bakacağı yeni bir havalimanı inşaatı devam ediyor; müteahhidi Limak ve projesi ile uygulamasında Türk mühendis ve mimarları çalışıyor…
Kuveyt, geçmişi yabancı güçlerle mücadeleyle geçtiği için olacak, uzun yıllar ülkesinde başka ülkelerin askerlerini barındırmaya karşı direndi. İran-Irak savaşı sırasında desteğini esirgemediği Irak’ın sonradan (1991) Kuveyt’i işgal etmesiyle, ABD’nin oluşturduğu ittifak güçleri sayesinde işgalin sona ermesini takiben durum değişti.
Bugün Kuveyt’teki Camp Arifjan, Camp Buehring, Ali Al Salem ve Camp Patriot adlarını taşıyan dört üssünde ABD’nin 16 bin askeri konuşlanmış bulunuyor. ABD’nin bu ağırlıklı askeri varlığı, İngiltere’nin 1961 yılında ülke bağımsızlığını kazanana kadar himayesinde tuttuğu Kuveyt’teki asker sayısını minimuma indirmesini getirdi.
İran’la denizden komşuluğu, işgal sırasında Irak’ı destekleyen FKÖ’ye tepki olarak çoğunu sınır-dışı ettiği halde ülkesi topraklarında iş sahibi olmuş Filistinlilerin azımsanmayacak varlığı, günümüzdeki çatışmaların Kuveyt’te hassasiyetle takip edilmesini getiriyor…
Aslına bakılırsa Kuveytliler tarihsel olarak hayatlarını ticari faaliyetlerle kazanmış insanlar. Tüccar bir millet. Nitekim, petrolün değerden düşebileceği günler için kendilerini hazırlamayı yine ilk Kuveytliler başlatmışlardı. Arap dünyasında ilk borsa Kuveyt’te faaliyete geçtiği gibi, bölgede ‘varlık fonu’ girişimi de ilk Kuveyt’te başlamıştı.
Ancak bu yolda Körfez bölgesindeki diğer ülkelerin gerisinde kalmaya başladıkları izlenimi alınabiliyor. Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve hatta Suudi Arabistan petrol-sonrası dönemi hazırlıklı karşılayabilecekleri çalışmalarda ön aldılar; Kuveyt ilk başlayan ülke olarak o yolda geriye düşmüş görüntüsünde.
Bunun etkisi en fazla siyasi hayatta kendini belli ediyor.
Çalışan ve sonuç alınan parlamentosu, kadınlara seçme ve seçilme hakkının erken tanınması ile bölgenin demokrasiye en yakın ülkesi bilinen Kuveyt, Halk Meclisi’nin geçen yıl feshedilip dört yıllığına ‘geçici dönem’ ilan edilmesiyle, bu alanlarda diğer Körfez ülkeleriyle yarış edemez halde.
Medyası bu durumun farkında ve uyarıcı yayınlar yapmakta.
Böyle ortamlarda hep yaşandığı üzere, ekonomiden de olumsuz etkilenme sinyalleri geliyor.
Dünyanın en fazla sayıda alış-veriş merkezine sahip ülkesi durumunda olan ve herbiri devasa ölçülerdeki mekanlarda global markaların birbirleriyle rekabet ettiği Kuveyt’te, esnaflar, seyahat seven müşterilerini başka ülkelere kaptırıyorlar gibi…
Türkiye’de evi bulunan en fazla yabancı Kuveyt’ten ve Türkiye’ye uğrayan uçaklar Kuveytliler ile dopdolu.
https://www.karar.com/yazarlar/fehmi-koru/bir-korfez-ulkesinden-kisa-gozlemler-1604513
