Bir zamanlar gözyaşlarının sel olup aktığı ve yürek yakan anıların yaşandığı Azerbaycan’ın Hankendi şehrinde son yıllarda barışın en güzel tonlarını görmeye başladık. Ülkenin batısında Karabağ bölgesinde yer alan şehir, Azerbaycan hükûmetinin bölgesel kalkınma hamleleri ile yeniden imar edilmekte, organize edilen uluslararası toplantılarla adını dünyaya duyurmaktadır.
Azerbaycan’ın 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmesinden sonra Ermeniler, Karabağ’ı ele geçirmek için işgale 28 Aralık 1991’de dış güçlerin desteğiyle Hankendi’den başlamıştır. Bu şehir Karabağ bölgesinde ilk işgal edilen yerleşim yeridir. Burada ve bölgenin diğer şehirlerinde Ermeni zulmünden dolayı Azerbaycan vatandaşları can ve mal kayıplarına maruz kalmışlardır.
Tarihteki bu derin üzüntüleri unutabilmek mümkün değildir. Bazı kaynaklara göre Karabağ’da 20 bin Azerbaycanlı kardeşimiz şehit olmuş, 1,5 milyon kişi ise evlerini terk ederek başka yerlere göç etmiştir. Geçmişe yön verebilmemiz imkânsız olsa da tarihten dersler çıkarıp geleceği güçlü bir şekilde inşa etme olanağımız her zaman vardır.
İşte şu an Azerbaycan devleti, bu dediklerimizin bir benzerini bölgede hayata geçirmektedir. Bakü yönetimi, Hankendi’de ve diğer işgalden kurtarılan yerlerde tadilat ve inşaat işlerini başlatmıştır. Kadim şehir Hankendi’de şehir hayatının daha canlı bir hâl alması için kültürel hassasiyet gözetilerek modern dünyanın gerekleri çerçevesinde imar ve renovasyon çalışmaları sürmektedir.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı, Türk dünyasının saygın liderlerinden Sayın İlham Aliyev’in 15 Ekim 2023’teki şehre yaptığı ziyaret sonrasında kentin çehresi hissedilir şekilde değişmeye başlamıştır. Kentte turistik tesisler, kamu binaları, konutlar inşa edilmektedir. Kafe, restoran ve park gibi sosyal tesislerle inşaat projeleri desteklenerek şehir yaşantısına canlılık katılmaktadır.
Bunların yanında, Hankendi’nin bir öğrenci şehri olması için Hükûmet yetkilileri tarafından projeler yürütülmektedir. Cumhurbaşkanı Aliyev’in tensipleriyle şehirde ismi Karabağ olan bir üniversite kurulmuştur.
Tüm bu gelişmelerin ışığında kuruluşunu 18. yüzyıla Karabağ Hanlığı'na kadar götürebileceğimiz ve “Han Köyü” anlamına gelen Hankendi şehri sadece Azerbaycan’la sınırlı kalmayıp tanınırlığını diğer ülkelere yayma çabasındadır. Bu bağlantıdan ve Karabağ’ın sembolik öneminden dolayı Ekonomik İş Birliği Teşkilatının (EİT) 17. Zirve Toplantısı bu şehirde düzenlenmiştir.
Zirveye dair bilgi vermek gerekirse; Ekonomik İş Birliği Teşkilatı, 1985 yılında faaliyete geçmiş olup üyeleri arasında Türkiye, Azerbaycan, Pakistan, İran, Afganistan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan vardır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ise gözlemci üye statüsündedir. Toplantı sıklığı bakımından EİT devlet başkanları zirvesi 2 yılda bir düzenlenmektedir.
Yüzölçümü olarak 7 milyon kilometrekare alanı kapsayan, 450 milyon nüfusa sahip EİT önemli bir ticari güç olarak karşımıza çıkmaktadır. Teşkilatın ana hedefinde üye ülkelerin kalkınmalarını sağlamak vardır. Buna ek olarak, diğer hedefler ise bölge içi ticari engelleri kaldırmak, üyeler arasında ticareti artırmak, bölgenin dünyadaki diğer pazarlarla bütünleşmesini desteklemek, üye ülkeler arasındaki kültürel ve tarihi bağları güçlendirmek bulunmaktadır.
Sürdürülebilir ve iklim değişikliğine dayanıklı bir gelecek için yeni ekonomik iş birliği teşkilatı vizyonu temasıyla tertiplenen Zirvede, devlet başkanları konuşmalarını gerçekleştirdi. Devlet başkanları çeşitli konulara temas ederek iş birliğinin öneminden bahsettiler. Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev de konuşmasının bir kısmını Azerbaycan ekonomisine ayırdı. İlgili kısımda güven veren güçlü ekonomiye dair parametreler uluslararası katılımcılarla paylaşıldı.
Cumhurbaşkanı Aliyev, devlet başkanlarına hitabında Azerbaycan’da çok olumlu bir yatırım ikliminin varlığını belirtti. Son 20 yıl içinde Azerbaycan ekonomisine yaklaşık 350 milyar dolar büyüklüğünde bir yatırım yapıldığını ifade etmiştir. Bahse konu yatırım miktarının yarısının doğrudan yabancı yatırımlardan kaynaklandığını ifadelerinde yer vermiştir.
Herkesin bildiği üzere dünyada enerji açısından kilit ülke konumunda bulunan Azerbaycan, birçok ülkenin enerji güvenliğine yönelik başat rol oynamakta, çeşitli gaz boru hatları vasıtasıyla 12 ülkeye doğalgaz ihracı gerçekleştirmektedir. Dünya enerji sektöründe yüksek potansiyele sahip stratejik gücüyle Azerbaycan, küresel enerji denklemlerinde olmazsa olmaz ülkelerin başında gelmektedir.
Karabağ Zaferi’yle siyasi istikrarını pekiştiren Azerbaycan, Karabağ ve diğer bölgelerdeki kalkınma projeleriyle yabancı yatırımcıların dikkatini çekmektedir. Cumhurbaşkanı Sayın Aliyev ve Hükûmet yetkililerinin ülkeye vizyon projeleri kazandırma gayesiyle ortaya koydukları özverili çalışmalar Azerbaycan’ımızın dünya devletler sahnesindeki konumunu üstlere taşımaktadır.
Ülke ekonomisinde enerji sektörü dışında; sanayi, turizm, inşaat, tarım, inovasyon ve teknoloji sektörleri de fırsatlar barındırmaktadır. Azerbaycan’ın kalkınma hamlesinde önümüzdeki dönemde yatırım teşviklerini uzman bakış açısıyla değerlendirebilecek girişimciler, bulundukları sektörlerde yerlerini sağlamlaştırabilirler, kârlarını maksimize edebilirler, öncü firma olmanın avantajından yararlanabilirler.
