Geçtiğimiz haftalarda seçim zaferini ilan eden Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in 5. dönemi başlamış oldu. Geleneksel biçimde seçim sonrası Azerbaycan Devlet Başkanı tarafından ilk yurt dışı ziyareti Türkiye’ye gerçekleştirilmektedir. Türkiye tarafından da aynı hassasiyete özen gösterilmektedir. Bilindiği üzere Azerbaycan’daki son seçimi diğerlerinden farklı kılan güzel bir gelişme, uzun yıllar sonra Karabağ bölgesinde vatandaşların özgürce oy kullanmasıydı.
Yeniden Cumhurbaşkanlığına seçilen İlham Aliyev uluslararası ilişkiler bağlamında konumunu güçlendirmiştir. İstikrarlı siyaset, güçlü ordu ve sağlam ekonomik yapının diplomasi masasında başarı şansı yüksektir. Toprak bütünlüğünü sağlayan, seçimlerle istikrarını devam ettiren, Türkiye’nin desteğiyle ordusunu güçlendiren Azerbaycan dünya sahnesinde ağırlığını artırmaktadır. Ekonomide yeni yatırımlarla ülke daha iyi noktalara gelebilme potansiyelindedir.
Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler son yıllarda stratejik boyuta evrilerek ekonomik ve askeri alanda yeni iş birliklerinin doğmasına neden olmuştur. Türkiye’nin kardeşlik bağlarından gelen desteğiyle Karabağ’da bağımsızlık elde edilmiştir. Azerbaycan ticaret hayatında etkin Türk şirketleri ile ekonomi gelişmektedir. Sosyal hayatta iki ülkenin vatandaşları turistik amaçlı ziyaretlerini artırmaktadır. İki ülke arasındaki uçak seferlerinin doluluk oranı sosyal ve ticari ilişkilerin ne kadar canlı olduğunu göstermektedir.
Ekonomi penceresinden bakıldığında enerji ve ulaşım projeleri iki ülke için önem arz etmektedir. Diğer sektörlerde iş birliğine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Ticaret hacimleri yükseliş trendindedir.
Azerbaycan’dan Türkiye’ye 2023 yılında 9 milyar metreküp doğal gaz ihracı gerçekleşmiştir. Buna ek olarak, 1 milyon ton taşıma kapasitesine sahip Bakü-Tiflis-Kars demir yolu hattını 5 milyon ton seviyesine çıkarılması gündemdedir. Ayrıca, TANAP doğal gaz boru hattının kapasitesinin artırılması ve Hazar Denizi’ndeki doğal gazın Türkiye’ye ve Avrupa’ya aktarılması değerlendirilen konular arasındadır.
Cumhurbaşkanı Aliyev’in Türkiye ziyaretinde ele alınan konulardan ikisine değinmekte yarar vardır. Bunlar; savunma sanayinde ortak üretim ve iki ülke tarafından ortak üniversite kurulumudur.
Ortaya koyulan vizyon projeleriyle son yıllarda Türkiye savunma sanayinde kendini geliştirerek ihracat yapan ülkeler arasında yer almaya başlamıştır. İnsansız hava araçları, zırhlı araçlar, deniz platformları, mühimmatlar ve silah sistemleri gibi ürünlerin yoğun ihracatında bulunan ülkemiz 2023 yılında 5,5 milyar dolarlık bir hasıla elde etmiştir. Bu yıl için ise 6 milyar dolarlık bir ihracat hacmi hedeflenmektedir.
Türkiye’nin savunma sanayinde elde etmiş olduğu tecrübeyle ve yenilikçi anlayışla yakın zamanda Azerbaycan ile ortak projelerin devreye girmesi gündemdedir. Azerbaycan’ın enerji ve ham madde zenginliğinin yanı sıra yetişmiş mühendisleriyle mevcut projelere katkı sağlayacağından şüphe yoktur.
Bu arada, iki devletin milli ve manevi değerlerini temel alarak kurulması planlanan Türkiye-Azerbaycan Üniversitesi’nin mutabakat zaptı Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından imzalanmıştır. Böylelikle “İki Devlet Tek Millet” ruhuna akademik çalışmalarla derinlik kazandırılması söz konusu olacaktır.
Ortak üniversite ile kültürel değerler ve kopmaz birliktelik geleceğe taşınacak, iki ülke arasındaki kardeşlik akademik ve bilimsel açıdan beslenecektir.
