Kıbrıs’ta Mutlu Tatiller

Turizm; insanların dinlenme, eğlenme, anı biriktirme ve huzur elde etme gayesiyle evden uzakta vakit geçirme eylemi ve sürecidir. Dünyada en çok rağbet gören deniz ve doğa turizminin yanı sıra iş, spor, sağlık ve inanç turizmi gibi türleri de mevcuttur.

Bacasız sanayi olarak adlandırılan ve ülkelerin gelirlerini artırması, döviz sağlaması ve istihdama olumlu etkisi sebebiyle hükûmetler tarafından ayrı bir önem atfedilen, turizm kapsamında insanlar dünyanın değişik coğrafyalarındaki yeni kültürleri tanımakta, ticari ve insani ilişkilerini geliştirebilmektedir. 

21. yüzyılda uluslararası turizm, dünyanın en önemli ekonomik faaliyetlerinden biri haline gelmiştir. Teknolojinin gelişmesiyle ulaşım araçlarının konforu ve hızı artmakta, yeni havaalanları ve limanlarla turistik destinasyonlara varışlar kolaylaşmaktadır.

Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) verilerine göre dünya genelinde 2022 yılında 963 milyon kişi seyahat gerçekleştirdi. Seyahatler sırasında yapılan toplam harcama ise 1 trilyon 12 milyar Dolar’dır. Türkiye yaklaşık 50 milyon 450 bin ziyaretçiyi misafir ederken, KKTC ise toplam 1.634.560 kişiyi ağırlamıştır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz’in en büyük üçüncü adası olup Kıbrıs adasının kuzey kısmında bulunmaktadır.  Lefkoşa, Girne, Gazimağusa, Güzelyurt, İskele ve Lefke olarak 6 şehirden oluşmaktadır. KKTC’de plaj turizmi ve casino turizmi ön planda olmak üzere kültür, kongre, dalış, gastronomi ve sağlık turizmi de gelişmektedir.

Kuzey Kıbrıs ekonomisinin bileşenlerinin içerisinde turizmin önemli bir yeri vardır. Ada genelinde konaklama tesisleri Avrupa standartlarında hizmet vermektedir. Sahip olduğu lüks segment otelleri ve orta sınıfa yönelik konaklama tesisleriyle de geniş bir müşteri ağına hitap etmektedir.

KKTC Turizm Planlama Dairesi verilerine göre küçük ve büyük ölçekli toplam konaklama tesis sayısı 2023 yılı itibarıyla 165’tir. Bu tesislerde yatak sayısı ise 26.446’dır. Kuzey Kıbrıs’ta otellerin dağılımına baktığımızda Girne’nin yoğunlukta olduğu göze çarpmaktadır. Toplam 77 otelin bulunduğu Girne’yi 33 tesis ile İskele izlemektedir. Başkent Lefkoşa ise 23 konaklama tesisiyle dördüncü sırada yer almaktadır. Turistik tesislerin Ada’daki dağılımından deniz turizmi ile ilintili olduğu sonucunu çıkarmak mümkündür.

Tablo 1. KKTC Konaklama Tesisi Sayısı ve Yatak Kapasitesi (2023)

Kaynak: KKTC Turizm Planlama Dairesi

Tesislerin kategorilerine göre 5 yıldızlı otelden, butik otel ve pansiyona kadar birçok seçenek turistlere sunulmaktadır. KKTC’de türlerine göre otel sayıları; 5 yıldızlı 23, 4 yıldızlı 5, 3 yıldızlı otel ise 17 tanedir. Diğer kategorideki otellerin toplam sayısı 120 olarak kayıtlara geçmiştir.

Turistik tesisler arasında 5 yıldızlı otellerin sayısal ağırlığı dikkat çekmektedir. Konaklama tesisleri içerisinde % 14 pay teşkil etmektedir. Toplam yatak kapasitesinin 26.446 olduğu ülkede 5 yıldızlı oteller 16.340 yatak sayısına sahiptir. 5 yıldızlı otellerin toplam yatak kapasitesi içerisindeki payı % 62’dir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne hava ve deniz yoluyla 2023 yılı Ocak-Eylül döneminde KKTC uyruklular hariç olmak üzere 1.328.518 yolcu girişi gerçekleşti. Geçen sene aynı dönemde bu sayı 981.684 olup bu sene % 35,3 artış yaşandığı göze çarpmaktadır. Bu dönemde Türkiye’den gelen yolcu sayısı % 40,5, diğer ülke vatandaşlarında ise % 35,3 oranında artış vardır. 

2022 yılında hava ve deniz yollarından ilgili ülkeye giriş yapan yolcu sayısı 1.634.560’dır. Turistlerin milliyetlerine göre değerlendiğinde yaklaşık % 68’lik bir orana işaret eden Türkiye vatandaşlarının sayısı 1.117.675’dir. Türkiye’nin yanı sıra Rusya, İran, Almanya ve İngiltere’den diğer ülkelere kıyasla yoğun yolcu gelişleri olmaktadır.

Ada’nın turistik tesislerinde 2022 yılı Ocak-Eylül arasındaki dönemde 739.537 kişi konaklamıştır. Toplam geceleme sayısı ise 2.771.083’tür. 2023 yılında ise aynı dönemde konaklayan kişi sayısı 905.931’e yükselerek, 3.186.230 geceleme sayısına erişmiştir. 

Otelz internet sitesinin verilerine göre Aralık ayı için iki kişilik konaklama bedeli 3 yıldızlı bir otelde 1.250 TL’den başlamaktadır. Konaklama ücreti 5 yıldızlı lüks bir otelde 13.000 TL’ye kadar yükselmektedir. 5 yıldızlı otellerde ise ortalama fiyatlar 4.000-6.000 TL aralığındadır. Döviz cinsinden bu bedeller 125-190 Euro’ya tekabül etmektedir. Kıbrıs yönüne uçuş fiyatları ise low cost havayolu şirketlerinde gidiş dönüş olmak üzere 2.500 TL’yi bulmaktadır.

KKTC Turizm Planlama Dairesi’nin verilerine göre ülkede 2022 yılında 909,3 milyon dolar net turizm geliri elde edilmiştir. Turizmin dış ticaret açığını karşılama oranı % 45,5’tir. Pandemi öncesi dönem olan 2019 yılında yaklaşık 1 milyar dolar gelir elde edilmiştir. 

Akdeniz’de yer alan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, kıtaların kesişme noktasında birçok ülkeden kolay ulaşılabilecek bir konumdadır. Mevcut turistik altyapısı ile turistlerin ihtiyaçlarına cevap verebilecek bir ülkedir. Devletler nezdindeki tanınırlığının az olması turistlerin gözünde ülkeye daha çok merak unsuru katmaktadır. Turizm sektöründe bazı stratejik küçük adımlarla potansiyeli ve gelirleri artırabilmemiz muhtemeldir.

Pandemi öncesi gelirlere ulaşabilmek ve hatta elde edilmiş gelirleri daha üst noktalara çıkarabilmek için bazı pazarlama stratejilerinin uygulanması yarar sağlayacak niteliktedir. Turizm gelirlerinin artması sektörleri de etkileyerek ekonomik büyümeye pozitif katkı sağlayacaktır. 

KKTC’ye daha çok turist çekerek ülkenin turizm gelirlerini artıracak stratejiler şöyle sıralamak mümkündür.

• Öncelikle ülke turizm pazarlama stratejisinin hedef kitlesi belirlenmelidir. KKTC destinasyonunu tercih eden turistlerin özelliklerine ve hassasiyetlerine önem gösterilmelidir. Hedef kitlenin doğru kurgulanmaması diğer stratejilerin de etkisini zayıflatabilir.
• Hedef kitleye uygun stratejilerin üretilmesi için var olan verilerin değerlendirilmesi ve kullanılması sunulan seçeneklerin başarı oranını yükseltecektir.
• Reklamlarda ülkenin en iddialı olduğu turistik çekim merkezlerinin vurgusu yapılmalıdır. Hedef kitlenin ilgisini gözeterek plajlardan, tarihî ve kültürel yerlerden hangilerinin ön plana çıkarılması gerektiğine karar verilmelidir.
• Kuzey Kıbrıs’ın dünyadaki marka algısını güçlendirecek çalışmalar yapılmalıdır. Burada asıl önemli husus ülke olarak turizm sektöründe sunulan hizmetleri diğer rakip ülkelere göre farklılaştırmaktır.
• Yurt dışında bulunan tur operatörleri, yerel otoriteler ve turist ağını yöneten kişiler ile iş birliği artırılmalıdır. Bu yönde yurt dışıyla sıkı temas hâlinde bulunulmalıdır.
• Kişilerin seyahat planlarını yapmadan önce web sitesinden araştırma alışkanlıklarını dikkate alarak ülkenin ilgi çekici video ve görsellerinin olduğu kaliteli bir web sitesi oluşturulmalıdır. Hatta sanal gerçeklik turları gibi güncel gelişmelere web sitesinde yer verilerek kişilerin ülkeye karşı ilgilerinin artması sağlanmalıdır.
• Ülkenin tanıtımını yapacağımız web sitesinin Google, Yandex gibi arama motorlarında üst sıralarda yer alması ve kolay bulunabilmesi için SEO taktiklerinden yararlanılmalıdır.
• Sosyal medya platformlarında ilginç ve zengin içerik yapısına sahip sponsorlu reklamlar ile ülkenin görünürlüğünü artırmalıyız. Buna ek olarak, influencer’lar ile düşük bütçeli organizasyonlar tertiplenebilir.

Bunlara benzer öneriler çerçevesinde turizmin gelişmesiyle ülke ekonomisindeki % 9,2’lik ulaştırma haberleşme ve % 3,4’lük otelcilik lokanta payının daha yüksek seviyelere ulaşması mümkündür. Ayrıca, Kıbrıs’ın tarihî ve doğal güzelliklerinde tatil yapıp ülkelerine memnun olarak dönecek her turist bizim gönüllü marka elçimiz olacaktır. Bu şekilde ekonomik büyümeyle birlikte Kıbrıs’ın turizm sahasında da bilinirliğinin artacağı aşikârdır. Kıbrıs’ta mutlu tatiller sloganıyla turizmin gelişmesine katkı sunacak bir dizi faaliyetler gerçekleştirilebilir.