Işıner Güngör


KKTC’de Kilit Sektör Olarak Turizm

Pandemi sonrası dünya genelinde birçok ülkede enflasyon gözlemlendi. KKTC’de de 2024 yılında enflasyon oranındaki yükseliş turistik tesislerin maliyetlerini artırdı. Bunlardan en göze çarpan maliyetler; personel ve enerji giderleri doğrultusunda oldu.


Dünya ekonomisinin gelişen sektörlerinden turizm, ülkeler için önemli bir gelir kaynağıdır. Birçok ülke, gelirlerini artırmak amacıyla turizm potansiyellerini geliştirmeye odaklanıyor. Yabancı turistlerden elde edilen döviz gelirleri cari dengeye katkı sağlıyor, sektörel yatırımları teşvik ediyor. Turizmde yaşanan bu pozitif ivmeyle artması muhtemel etmenler de şöyle sıralanabilir; ülkelerin ve vatandaşların gelirleri, istihdam, kültürel etkileşim, yerel halkın refah düzeyi, ilişkili sektörlerin performansı… Hizmet sektörü olan turizm, sanayi ve tarıma göre daha kolay işsizliğe çözüm üretebilmektedir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) için de bakıldığında turizm önemsenen bir sektör. Turizmin ülke ekonomisinde hatırı sayılır bir ağırlığı var. Hatta KKTC’nin cari açığının %60’ını karşılıyor diyebiliriz.
Doğal güzellikleriyle ve tesislerinin kalitesiyle ön plana çıkan Ada, bölge ülkelerindeki turistler tarafından tercih edilen bir tatil rotası. Ada, başta Türkiye olmak üzere birçok ülkeden turisti misafir etmektedir. 

Geçmiş yıllara ilişkin hafızamızı tazelersek, pandemi dönemine isabet eden 2020 yılında uçuşlar askıya alınmış, KKTC’de turizm durmuştu. Sonrasında peyderpey pandeminin etkisinin hafiflemesiyle 2021’de uçuşlar tekrar başlamıştı. Covid salgını sonrasında 2022-2023 kayıpların telafi edildiği yıllardı. Salgının ardından insanlar turistik gezilere yoğunluk verdi. Dünya turizminde 2023 yılında ciddi bir büyüme gerçekleşti. Aynı yıl KKTC turizminde de canlılık yaşandı. 

Pandemi sonrası dünya genelinde birçok ülkede enflasyon gözlemlendi. KKTC’de de 2024 yılında enflasyon oranındaki yükseliş turistik tesislerin maliyetlerini artırdı. Bunlardan en göze çarpan maliyetler; personel ve enerji giderleri doğrultusunda oldu. Turizm açısından bu duruma bakıldığında, artan giderler dünya turizm piyasasında rekabet gücünü doğrudan etkileyen unsurlardandır.  Ülkede enflasyonun kontrol altına alınması ve turistik tesislerde yenilenebilir enerji sistemlerinden faydalanılması otellerin ve restoranların maliyetlerini düşürecektir. Sektörde düşen maliyetler ülkenin rekabet gücünü yukarıya taşıyabilir.

Bunların yanında, son yıllardaki yeni inşa edilen havalimanıyla ve turizm yatırımlarıyla ülkenin turizm altyapısı güçlendi. Yeni havalimanı havacılık hizmetlerini modern ve konforlu bir çizgiye kavuşturdu. Ercan Havalimanı İşletmesinin verdiği bilgilere göre 2025 yılı içerisinde ilk 8 ayda yolcu sayısı 3,5 milyonu aştı. Ada’da yapılan yeni yollar yerleşim yerleri arasında ulaşımı kolaylaştırdı. Ülke altyapı anlamında turistleri ağırlamaya hazır durumda.

Kıbrıs’ın turizm olanaklarını üst noktalara taşımak için geçtiğimiz aylarda “Ada Kıbrıs” adıyla tanıtım lansmanı yapıldı. Proje, KKTC’nin turistik özelliklerini tanıtmayı amaçlıyor. Tanıtımı yapılacak konular arasında deniz, kum, güneş, doğal güzellikler, tarihî mekânlar, gastronomi ve adaya özgü gelenekler var.

Bilindiği üzere Türkiye’de düzenlenen Teknofest Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali, bu yıl KKTC’de gerçekleştirildi. Etkinlikten dolayı otellerin ve hava yolu seferlerinin doluluk oranları yüksekti. Bu tarz büyük çaplı başka organizasyonların da Ada’da daha sık tertiplenmesi KKTC’nin imajına olumlu katkı sunacağı gibi turizm sektörüne ve yerel işletmelere de fayda sağlayacağı öngörülebilir.

Akdeniz’in mavi incisi Kıbrıs’ımızın dünyaya tanıtılması ve turizm anlamında hak ettiği yere gelmesi için kamu, özel sektör, sivil toplum örgütleri ve üniversiteler iş birliğinde proje üretiminin aralıksız sürdürülmesi önemli. Çünkü yaşadığımız küresel dünyada sınırlar dışında yaşanan değişimler, gelişmeler ülkelerin iç politikalarında, ekonomilerinde mühim sonuçlar oluşturabiliyor. Hâl böyle olunca konjonktürel değişimler, stratejilerin ve projelerin kısa zaman aralıklarıyla güncellenmesini, yeni yol haritalarının uygulanmasını zaruri kılıyor. Özellikle turizm sektörü olumsuzluklardan doğrudan etkilenen bir sektör olduğu için ansızın ortaya çıkabilecek durumların hedefleri saptırmaması için hazırlıklı olunmasında yarar var.