İbrahim Kahveci


Pahalılıktan bahseden yok

Mesela bir evin fiyatı 100 bin dolar karşılığı 4 milyon liradan 200 bin dolar karşılığı 8 milyon liraya yükselmiş ise burada enflasyon gibi bir de pahalılık sorunu vardır. Diyelim ki, önümüzdeki bir yılda kur ve evin fiyatı sadece yüzde 5 arttı. Bakın burada enflasyon düşüyor ama pahalılık düşmüyor.


Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek dün NTV yayınında hayal dünyasından bahsetti!

Benim de hayallerim var;
Mesela ülkeye huzur gelmiş
Mesela ülkeye demokrasi gelmiş
Mesela ülkeye refah gelmiş
Mesela ülkeye akıl gelmiş
Mesela ülkeye ahlak gelmiş
Mesela ülkeye adalet gelmiş
Mesela ülkeye bilim gelmiş
Mesela ülkeye eşitlik gelmiş

Hayal kurmak rahat; herkes kurabilir. Burada mesele hayal edilen şeyin gerçek gibi sunulmasıdır.

Gelelim gerçeklere…

Mehmet Şimşek ısrarla enflasyona dikkat çekiyor. Sanırsınız ki, enflasyon düşünce iş hallolacak.

Israrla söylemeye devam edeceğim: Bizim sorunumuz enflasyon olduğu kadar aynı zamanda pahalılıktır.

Bu iki kavram birbirinden farklıdır.

Mesela bir evin fiyatı 100 bin dolar karşılığı 4 milyon liradan 200 bin dolar karşılığı 8 milyon liraya yükselmiş ise burada enflasyon gibi bir de pahalılık sorunu vardır.

Diyelim ki, önümüzdeki bir yılda kur ve evin fiyatı sadece yüzde 5 arttı. Bakın burada enflasyon düşüyor ama pahalılık düşmüyor.

Refah artışı için enflasyon ile beraber pahalılığında bitmesi gerekiyor.

Kasım 2021’de aylık açlık gıda harcaması 298,3$ seviyesindeydi. Mayıs 2025’de aylı gıda harcaması 646,9$ seviyesine geldi.

Türkiye çok pahalı bir ülke oldu. Yunanistan bile bizden çok ucuz hale geldi. Oysa kişi başı gelirimiz çok gerilerde.

Pahalılık ne demektir bir fiyatla açıklayalım:
Mart 2025 itibari ile ülkemizde ortalama ücretten açlık sınırını düştüğümüzde geriye 407,3 $ kalıyor. Yani yılda 4.888 $.

Bu ülkede bir çalışan ortalama bir ev için (200 bin$) tam olarak 40 yıl açlık sınırında yaşayacak ve birikimleri ile bir ev satın alabilecek. İşte bu pahalılıktır.

Bir insanın 40 yıl sadece gıdaya, o da açlık sınırında para harcayarak 40 yıl birikim yapması ne demek biliyor musunuz?

Böyle bir ülkede insanların gelecek hayali kurmak, ev ve aile hayali kurmak gibi bir durumu olabilir mi?

Zaten neden çocuk sayısı düşüyor diye sorarsanız tam da bu nedenle diyorum…

Umut bitmiş ülkede.

Geçen gün Şeref Oğuz şunu açıkladı: “Dev sanayi şirketlerinde yüksek teknoloji üretiminin payı yerinde sayarken, düşük teknolojili üretimin payı 5,9 puan artış kaydetti.”

Teknolojik ilerlemesi durmuş bir ülkede ücretler atar mı? Ücretler reel olarak artmazken neden fiyatlar dolar bazında çok hızlı artıyor?

Elbette gelir dağılımı bozukluğundan…
Böyle bir ülkede pahalılık biter mi?
Hayalde biter ama uyanınca bitmez.
İthalata bakın; tüketim malı ithalatı hızla artmaya devam ediyor. Yani zenginlerin sefası yerinde… Fakirler düşünsün.

https://www.karar.com/yazarlar/ibrahim-kahveci/pahaliliktan-bahseden-yok-1604207