İsrail-İran savaşı uzun sürmeyecek. Bunun işaretleri de ortaya çıktı. Trump, dün sabah “ateşkes artık yürürlükte, lütfen ihlal etmeyin” diye mesaj attı. İran ve İsrail ateşkesi kabul ettiklerini açıkladılar.
Sonra, İsrail, “İran ateşkese uymadı” diyerek İran’a “misilleme” yaptı. Ama “misilleme”ler artık küçük çaplı...
Siz bu satırları okurken ne gibi gelişmeler olacağını kestirmek zor. Fakat savaşın uzun sürmeyeceği kesin.
Bu savaş toprak kazanma, istila, işgal savaşı değil. Rusya, Ukrayna’nın üç eyaletini işgal ederek ilhak etmek amacıyla 22 Şubat 2022’de Ukrayna’ya saldırdı, üç yıldır savaş devam ediyor.
Rusya 2014’te de Ukrayna’nın Kırım eyaletini askeri güç kullanarak işgal ve ilhak etmişti.
İran-İsrail savaşında böyle işgal, istila amacı yok. Savaşanlar da kara orduları değil, füzeler, dronlar, savaş uçakları… Savaşın stratejik unsurları ise uranyum zenginleştirme tesisleri, füze rampaları, askeri üsler, üst düzey komutanlar ve fizikçiler… Post modern savaşlar böyle oluyor.
İsrail’in saldırıları postmodern haydutluktur, Trump da suç ortağı.
Araplar 1967 ve 1973 savaşlarında ağır yenilgiye uğradıktan sonra, İsrail’in işgali topraklarını geri almak için barış anlaşmaları yapmışlardı. O günden beri İsrail’le bırakın silahlı çatışmayı, siyasi gerilimden bile çekiniyorlar.
İran ise Ortadoğu’da açıkça “İsrail’i yok etmek”ten bahseden, başta Hizbullah olmak üzere silahlı “vekalet örgütleri”yle de İsrail’e savaşan tek devletti.
Dahası, “uranyum zenginleştirme” çalışmaları da yapıyor.
2015’te Başkan Obama’nın inisiyatifiyle İran ve ABD, ilaveten Çin, Rusya, İngiltere, Fransa ve Almanya, -artı Avrupa Birliği, "Ortak Kapsamlı Eylem Planı" adı verilen bir nükleer anlaşma imzaladılar. İran’ın uranyum zenginleştirme çalışmaları, enerji düzeyinde kalacak, bomba aşamasına çıkmayacaktı…
Bu anlaşma devam edebilseydi, herkes için iyi olurdu. Fakat…
Trump daha Obama zamanında bu anlaşmaya karşı çıktı. İktidara gelince 2018’de ABD’yi anlaşmadan çekti! Bu, İsrail’de İran’ı vurma düşüncesini güçlendirdi.
Haydut Netanyahu ve Tevrat yoldaşları iktidardayken, ABD’de Trump’ın ikinci defa seçimleri kazanması, savaşın siyasi zemininin başlangıcı oldu!
İran da kuşkuları dağıtmak yerine “devrimci” meydan okuma psikolojiyle hareket etti.
Trump’ın megaloman kişiliği ve Netanyahu’nun tanımıyla “Beyaz Saray’da gelmiş geçmiş en büyük İsrail dostu” olması İsrail’in İran’a karşı işini kolaylaştırdı.
Trump, “gelmiş geçmiş hiçbir ABD başbakanının” yapmadığını yapmış, ilk döneminde Kudüs’ü İsrail başkenti ilan etmişti. (6 Aralık 2017)
İsrail’in Gazze’de yaptığı soykırım, İran’a saldırmasından daha ağır bir suçtur. İsrail bu cesareti Amerikan’dan aldı. İsrail, direniş için ellerinde bir çakı bıçağı bile bulunmayan Gazze’de çocukları, kadınları bile hala öldürüyor, yardım kuyruklarına bomba yağdırıyor.
Böyle bir konjonktürde İran’ı vurmak, maalesef Gazze soykırımını gündemden düşürdü. İsrail savaş makinesi tam “harp hali”ndeyken İran’ı vurma fikrine Trump’ı ikna etmek Netanyahu için zor olmadı.
Savaşın en çok İran’a zarar vereceği baştan belliydi. Şimdi de İran bir an önce sona erdirmek istiyor. “Misilleme” olarak Katar’daki ABD üssünü vurdu fakat vurmadan önce hem Katar’a hem AB’ye haber verdi. Trump da “teşekkür ederim, can kaybımız olmadı” diye açıklama yaptı.
İran’ın en büyük silahı Hürmüz boğazını kapatıp, dünya petrol piyasasını allak bullak etmekti. Caydırıcı olmak için bu yolda karar aldı fakat sonucundan çekinerek uygulamadı… Atom bombası da böyledir, eli güçlendirir ama kullanılamaz. İran’ın atom bombası korkusu yaratması yanlıştı. Caydırıcı olmadı, kendisini yalnızlığa itti. “Devrim ihracı” da onu Orta Doğu’da yalnızlaştırdı
Elbette, Türkiye İsrail’i şiddetle kınıyor, ABD’nin İran’a saldırmasını “tasvip etmiyor” ama o kadar.
Daha fazlasını rasyoneli yoktur.
Türkiye ona buna meydan okumanın, “Ey…” haykırışlarının, “Osmanlı tokadı” türü söylemlerin, S-400 macerasının ağır bedellerini ödedi maalesef! F-35’i elimizden kaçırmadık mı?
İktidarın bugün ihtiyatlı davranması doğrudur. “Sıra Türkiye geliyor… Hedef Türkiye… Üsleri kapatın…” gibi hamasi ve heyecan verici ama yanlış laflara itibar etmemek lazım.
https://www.karar.com/yazarlar/taha-akyol/postmodern-haydutluk-1604337