Seçim sonuçlarını analiz etmek üstü körü yapılacak bir iş değildir. Rakamların ne anlama geldiğini oturup çalışmak gerekir.
Çok zevkli bir iştir ama çok emek gerektirir.
Seçim öncesi yaptığı anketleri yakından bildiğim, o yüzden İstanbul’da farkın 10 puana kadar çıkabileceğini, Afyon’u, Adıyaman’ı CHP’nin alabileceğini en az iki hafta önceden müşterilerine haber veren Datailor Veri Analiz’ib Genel Koordinatörü Ahmet Turan Han, 31 Mart’ın rakamlarını Serbestiyet için analiz etti.
Bugün köşemi herkesin konuştuğu ama rakamların eksik olduğu o analize ayırıyorum.
“31 Mart 2024 seçimlerinde katılım oranının %78,6’da kaldığını görüyoruz. Bu oran bir çok Batı demokrasi için yüksek bir oranken Türkiye son 10 yıllık seçim ortalamasının(%84,4) anlamlı şekilde altında bir oran.
Türkiye’de seçim katılım oranları
Seçim öncesi yaptığımız ölçüm ve değerlendirmelerde seçime katılım oranının düşük olacağı zaten bekliyorduk. İktidara yakın seçmen yılların biriken tortusu ile uyarı niteliğinde sandığa soğuk bakarken, muhalefet ise üzerinden henüz 1 yıl geçmemiş olan seçim yenilgisinden sonra ümitsizlik içerisinde sandığa soğuk yaklaşıyordu.
Dün ortaya çıkan sonuç sonrası verileri detaylı ve bölgesel analiz ettiğimizde iktidara yakın seçmenin katılım oranının muhalefete yakın seçmene kıyasla çok daha düşük olduğunu görüyoruz.
Örneğin; Ak Parti’nin kalelerinden olan Adıyaman’da 2019’da katılım oranı %80,6 iken, Son seçimde bu oranın %69,7’ye geriledi.
Buna karşın İstanbul-Beşiktaş’ta katılım oranı %81,4’den %80’e gerilemiş.
Daha sistematik bir analiz ile, 2019’da her iki partinin %60’ın üzerinde oy aldığı seçim bölgelerini karşılaştırdık.
Ak Parti’nin %60 üzerinde oy aldığı seçim bölgelerindeki seçime katılım %8’e yakın oranda düşerken, CHP ağırlıklı bölgelerde katılım %3,6 düşmüş.
Daha ileri bir analizle ilgili seçim bölgelerini rakip partinin değişim oranından ayıkladığımızda fark daha da artıyor.
Örneğin CHP’daki kaybı bulmak için analize dahil ettiğimiz Çanakkale’de geçmiş dönem Ak Parti oy oranı ortalaması %30 civarındayken, Konya’da CHP %10 civarında bile değil.
Bu ağırlıklar ile kayıp oranlarına baktığımızda Ak Parti ağırlıklı bölgelerde katılım %7,83 oranında düşerken, CHP ağırlık bölgelerde katılım oranındaki düşüş %1,92’de kalıyor.
Sandık bazlı sonuçlar açıklandığında sandık karşılaştırmalı olarak daha hassas oranlara ulaşabiliriz.
AK PARTİ SEÇMENİ KİMLERİ TERCİH ETTİ ?
Seçim öncesinde Ak Parti seçmenine yönelik yapmış olduğumuz kalitatif, kantitatif ve sosyal medya ölçümlerinde Ak Parti seçmeninde 2 yönelim tespit etmiştik.
Birincisi yukarıdaki verilerinde ortaya koymuş olduğu sandığa gitmeme eğilimi.
Diğer yaklaşım ise seçim bölgesine göre değişen alternatif adaylara yönelim.
Bu yönelimlere baktığımızda Ak Parti seçmeninin “şer ekseni” olarak görmediği partilere veya adaylara yöneldiğini görüyoruz.
Bir çok seçim seçim bölgesinde bu geçmiş seçimde Cumhur İttifakı’na destek veren Yeniden Refah Partisi iken, Sivas’ta Büyük Birlik Partisi, Nevşehir’de İYİ Parti olarak kendini gösteriyor.
CHP’ye yönelim ise çok daha kısıtlı. İl bazlı baktığımızda her seçim standart olarak görülen geçişkenlikten anlamlı olarak ayrışan tek ismin Mansur Yavaş olduğu görülüyor. Ak Parti seçmenindeki Mansur Yavaş’a yönelim %20 civarında.
GENÇ SEÇMEN KİMİ TERCİH ETTİ?
2019 seçimlerinden bugüne 4 milyon 300 bin, 2023 seçimlerden bugüne 800 bin yeni seçmen vardı.
Yeni seçmen tercihleri incelediğinde farklı projeksiyonlar ile CHP’ye sempati %50’lere yaklaşırken, Ak Parti’ye yaklaşım %22 civarında seyrediyor.
Benzer projeksiyonu sonraki yıllara taşırsak 2028 seçimlerinde yaklaşık 2 milyon potansiyel CHP seçmeni daha kümeye dahil olacak.”
https://www.karar.com/yazarlar/yildiray-ogur/rakamlar-neler-soyluyor-1599460
