Komik ötesi bir dönem yaşıyoruz. Hatta berbat ötesi de diyebiliriz.
Neden komik derseniz cevaplayayım: Bu olanları aklı başında hangi vatansever yedirebilir. Berbat ötesi durumu derseniz yarın-öbür gün esnafa sorun, onlar söyler.
Önceki gün Orta Vadeli Program-OVP yayınlandı. Güya 3 yıllık yol haritasıymış. Ben size söyleyeyim: Bu OVP’lerin 2018 sonrasına baktım hiçbiri 3 yılı tutturamamış. Hatta 2 yılı da tutturan yok. Daha ilgincini söyleyeyim 1 yıl sonrasını da tutturan yok.
Tutan tek OVP’ler o yılın son 3 ayı olmuş. Yani OVP’ler aslında 3 yıllık değil; bildiğin yılın kalan son 3 ayına ışık tutuyor.
3 yıl önce yapılan tahminler nasıl gerçekleşmiş bir bakalım:
2021 için %6,0 enflasyon denmiş %36,1 olmuş
2022 için %4,9 enflasyon denmiş %64,3 olmuş
2023 için %4,9 enflasyon denmiş %64,8 olmuş
2024 için %7,6 enflasyon denmiş %44,4 olmuş
2025 için %9,9 enflasyon denmiş ama şimdi o tahmin de %28,5’e çekilmiş.
OVP’ye göre 2020 yılında 100 lira olan fiyat 137,9 liraya çıkmalıydı. Ama piyasada fiyatlar 683,8 liraya yükselmiş. 3 yıl önce yapılan tahminlere göre OVP’nin enflasyonda 5 yıllık sapma oranı tam yüzde 395,7…
Nasıl mantık ama…
Hala çıkmış OVP diye bir şey konuşuyorlar. %395 sapmalı OVP
3 yıllık OVP’lerin 2 yıl sonrası enflasyon tahminlerindeki sapma oranı ise %329,8…
3 yıllık OVP’lerin 1 yıl sonrası enflasyon tahminlerindeki sapma oranı ise %195,4…
Bakın buna bir örnek vereyim: 2021 yılı Eylül ayında OVP açıklıyorlar ve diyorlar ki, 2022 yılında enflasyon %9,8 olacak. Ama enflasyon %64,3 oluyor.
Saçma sapan bir OVP tutturmuşlar gidiyor. Ne tutanı var ne de hesaba katanı.
***
Hani OVP’ler eylül ayında açıklanıyor ya… İşte bu yılın eylülünde açıklanan OVP’ler bile tutmuyor. Son 5 yılda o yılsonu enflasyon hedeflerine göre OVP sapması %23,3… Evet, aynen bu derece sapmış bir tahmin seti var.
Geçen yıl yayınlanan OVP’de 2024 yılı nüfusu 85.592 bin kişi olarak tahmin yapılmış. Bu yıl o tahmin 74 bin kişi azaltılmış. 2025 yılı nüfus tahmini ise 86.026 yapılmıştı ama o tahmin de 201 bin kişi düşürülerek 85.825 bine çekilmiş.
Yani nüfus tahminleri yapılırken ne doğum oranı dikkate alınmış ne de ölüm oranları. Yaz bir rakam gitsin gibi bir şey.
Gelelim 2026 nüfus tahminine: 2024 yılından 2025 yılına nüfus 307 bin kişi artacak diye tahminde bulunulmuş. Oysa 2025 yılından 2026 yılına nüfus artışı 622 bin kişi olarak yapılmış. Sonrasında nüfus artışı 409 bin ve 396 bin kişiye düşüyor.
Acaba gelecek yıl acayip doğum mu olacak?
Ne dersiniz?
OVP’yi hazırlayanlar birden nüfus patlamasını neye göre yapmış olabilirler? Aile yılında verilen mısır macunu mu kurtarıcı olacakmış!
2023 yılında 93 bin, 2024 yılında 293 bin artan nüfusu 2026 yılında 622 bin artışa bağlamak çok ilginç. Ya da Suriyeliler vatandaşlığa mı geçirilecek?
Bilemiyorum.
Bu yılki OVP’nin en acı tarafını söyleyin deseniz tek kelime ile işsizlik derdim. Mesela 2025 yılında ortalama 33 milyon 200 bin kişi istihdam edilecek diye geçen yılki OVP’ye karşın şimdi diyorlar ki, “32 milyon 605 bin kişi çalışacak”. Yani 595 bin kişi istihdam düşüşü olacak.
2027 yılı için ise önceki OVP’ye göre istihdam kaybı 813 bin kişi olacak… Acı son bu olsa gerek.
Hele siz bir de gerçekleşmeleri görün bakalım… İstihdam kaybını ben 2 milyon kişi olarak tahmin ediyorum…. Bekleyip göreceğiz.
OVP’de direkt dolar tahmini yapılmıyor. Ama diğer verilerden dolar tahmini bulunabilir.
Mesela 2028 yılında kişi başına gelir 20.987 dolar olacakmış. Bunu 2028 yılı için tahmin edilen nüfusla (87.252 bin kişi) çarpıyoruz: Karşımıza 1 trilyon 831 milyar 158 milyon dolar gibi bir ulusal gelir çıkıyor.
Oysa OVP’de TL bazında ulusal gelirin 2028 yılında 101 trilyon 397 milyar lira olacağı belirtilmiş. Böldüğümüzde 2028 yılı için ortalama kurun 55.37 lira olacağını söyleyebiliriz.
Bu hesaba göre ortalama kur şu şekilde:
2025: 40,82 TL
2026: 47,99 TL
2027: 52,23 TL
2028: 55,37 TL
Buradaki hesaba baktığımızda kurların özellikle gelecek yıl beklenen enflasyonun (%16,0) biraz daha üzerinde artacağı (%17,6) öngörülmüş diyebiliriz. Ama unutmayın: 2025 yılı için geçen yıl ortalama kur 42,01 lira tahmin edilirken bu tahmin şimdi 40,82 liraya çekilmiş. Yani yüksek reel faiz için hedeflenen dolar kuru gerçekçi olmayabilir. Bunu yabancı para ihtiyacımız belirleyecektir.
Gelecek yıl kamu ne yapacak? Ben söyleyeyim: Millet bir kez daha yolunacak…
Nasıl mı?
OVP diyor ki, 2026 yılında enflasyon yüzde 16,0 olacak ama merkezi yönetimin harcamaları yüzde 29,0 artacak. Bu harcama artışı ise borçlanma yolu ile değil, vergi artışı ile sağlanacak.
Genel Bütçe Vergi Gelirlerinin GSYH’ya oranı yüzde 17,3’den yüzde 18,0’e yükselecek. Bundan daha güzel müjde olabilir mi?
Devlet bizi öpecekmiş… Ne güzel!
Oysa 3 yıl için hazırlanan OVP’nin siyasi operasyonlarla 3 günde çökmesini kimse konuşmuyor… Asıl burada öpüldük bilesiniz.
https://www.karar.com/yazarlar/ibrahim-kahveci/3-yillik-ovp-3-gunde-bitti-1605137