AYM Başkanı Kadir Özkaya ve Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez’in konuşma metinlerini “Ankara’da hakimler (de) var” diyerek, bunun iç huzurunu hissederek okudum.
AYM Başkanı Özkaya ve Yargıtay Başkanı Kerkez, Avrupa Birliği ve Konseyi’nin bireysel başvuru hukukuyla ilgili programı cümlesinden, Diyarbakır’da yapılan toplantıda hâkim ve savcılara hitaben konuştular.
Besbelli ki, yargıda gördükleri sorunlar hakkında hakim ve savcılara uyarıda bulunuyorlar, olması gerekeni hatırlatıyorlar.
Sayın Özkaya, evrensel insan haklarını vurguladı.
Sayın Kerkez, AYM kararlarının bağlayıcı olduğunu söyledi. Bireysel başvuru üzerine AYM’nin verdiği ihlal kararlarının uygulanması gerektiğini vurguladı.
AYM Başkanı Kadir Özkaya’nın şu sözlerinin altını çizdim:
“Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında kullanılan ilke ve standartlar, varsa benzer konularda diğer ülke anayasa mahkemelerinin kararları, ülkenin yüksek yargı organlarının kararlarında ortaya koydukları birikimlerin ve oluşturdukları içtihatlar… Zengin bir insan hakları içtihat bankası oluşturmuş bulunmaktayız…”
Çağımızda temel hak ve hürriyetlerin ulaştığı geniş ufukları ve içtihat zenginliğini görüyor musunuz?
Başkan Özkaya’nın hakim ve savcılara “Kimseyi, bilerek kıl kadar haksızlığa uğratmamalıyız” diye seslenmesinin önemi bellidir.
Özkaya’nın adaletsizliği “nar” (ateş), adaleti “nur” olarak anlatması, mümin kalplerin güç hırsıyla kirlenmek yerine, evrensel hukuk referanslı “adalet” şuuruyla temizlenmesi açısından da değerli bir uyarıydı.
Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez, zaten biri AK Parti’ye, diğeri MHP’ye yakın oldukları haberlerde yer alan iki adaya karşı seçimleri kazanarak Yargıtay başkanı olmuştu. Darbeden önce de FETÖ ile mücadelesiyle biliniyordu.
Kerkez’den önce, Yargıtay’da siyasallaşmış bir ekip AYM’yi terör örgütleriyle paralel davranmakla suçlamış, Yargıtay’da AYM hakkında bir soruşturma ekibi bile kurulmuştu. Kerkez bütün bunları teessüfle ve teessürle izlemiş olmalı.
AYM kararlarına uymayı reddeden yargıçların nasıl terfi ettirildiğine de aynı üzüntüyle izlemiş olmalı.
Başkan olunca bazı yanlışları düzeltti.
Diyarbakır konuşmasında hakim ve savcılara AİHM ve AYM kararlarını uygulamaları gerektiğini anlattı:
“Özellikle ihlal kararlarının sonuçlarının giderilmesi konusunda çok dikkat kesilmenizi istirham ediyorum. Hatta bu konunun gerek Anayasa Mahkememizin ihlal kararları gerek AİHM'in kararları hakkında da… hakim savcılar arasında mesleki eğitimler düzenlenmesi gerektiği kanaatindeyim.”
Siz de bir iç rahatlaması hissetmediniz mi?
Bizde güçlü iktidarların yargıyı sopa gibi kullanması tarihten gelen ciddi bir sorundur.
Sayın başkanların konuşmaları bu açıdan son derece önemli.
Her iki başkanın sözleri, evrensel hukuk ufkunu yansıtıyor. Onların böyle konuşması, artık hukukun üstün, yargının bağımsız ve tarafsız hale gelivereceği anlamına gelmez. Aksine sorunlar ağırlaşarak devam ediyor.
Başkanların konuşmaları, yargı bağımsızlığını ve evrensel hukuku gölgeleyen siyasi fikirler ve davranışlar karşısında evrensel hukukun üstünlüğünü savundukları için son derece değerlidir.
Umarım uygulamada kendileri geri adım atmaz, etkileri de olur.
AYM Genel Kurulu, Gezi davasında Tayfun Kahraman’ın hiçbir geçerli suç delili olmadan mahkûm edildiğine, yeniden yargılanması gerektiğine karar verdi. (B.No: 2023/98215)
Bakalım, yetkili Ağır Ceza Mahkemesi ne yapacak? Önceki örnekleri gibi AYM kararına uymayı reddederse siyasî tartışmaların konusu olacak… AYM’nın kararına uyarsa, Yargıtay Başkanı’nın da dile getirdi hukukun gereğini yerine getirmiş olacak.
Türkiye’de insanlar yargı kararı olmadan, hatta beraat ya da takipsizlik kararı olduğu halde kamu görevinden atıldılar, damgalandılar da üstelik…
AİHM ve AYM’nin ihlal kararları, mahkemelerin de yanlış, haksız kararlar verdiğinin örnekleridir.
2012 yılından bugüne kadar AYM’ye toplam 702 binin üzerinde başvuru yapıldı, AYM bakabildiği davalarda 82 bine yakın ihlal kararı verdi…
Almanya, İspanya, Fransa gibi ülkelerde AYM’lere yıllık başvuru kadar bizde AYM’ye neredeyse bir ayda başvuru yapılıyor…
Hem hak ve hürriyetlerimizin bilincine ulaşmamızda, hem iktidarların hukukla sınırlanmasında en önemli rehber; bağlayıcı metinleriyle, içtihatlarıyla, temel felsefesiyle “evrensel hukuk”tur.
https://www.karar.com/yazarlar/taha-akyol/aym-ve-yargitay-ne-diyor-1605615