Konum olarak Avrupa’nın güneydoğusunda ve Asya’nın batısında yer alan Kafkasya bölgesi, stratejik açıdan dünyanın önemli noktalarından biridir. Bölgede Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan ve Rusya’ya bağlı özerk ülkeler bulunmaktadır. Bölgedeki gelişmeler Avrupa, Orta Asya ve Orta Doğu bölgelerinde siyasi, ekonomik ve sosyal yansımalar meydana getirmektedir. Sahip olduğu doğal gaz, petrol, kömür vb. doğal kaynaklar bölgenin ayrıca ekonomik açıdan önemini pekiştirmektedir.
Kafkas ülkeleri, 1991 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nden (SSCB) bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. Türkiye, ilgili devletleri ilk tanıyan ülkeler arasındadır. Bağımsızlık sonrası yıllarda ülkemiz Kafkasya’da Azerbaycan ve Gürcistan’la kapsamlı ilişkiler geliştirmiştir. Ermenistan’la ilişkiler ise Karabağ meselesi yüzünden durağan seyretmiştir.
Geçtiğimiz yıllarda Türkiye’nin güçlü desteğiyle Azerbaycan, Ermenistan karşısında Karabağ Zaferi’ni elde etti. Sonrasında Azerbaycan-Ermenistan normalleşme müzakereleri yürütülmeye başlandı. İkili görüşmelerle ve uluslararası kamuoyunun destekleriyle bölgede barış potansiyeli belli bir aşamaya getirildi. Kafkasya’da barışın egemen olması için birkaç gün önce kritik bir adım da ABD Başkanı Donald Trump’tan geldi. Başkan Trump’ın inisiyatifi ile 8 Ağustos’ta Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan Beyaz Saray’da ağırlandı. Gerçekleştirilen 3’lü zirvenin bitiminde üç ülke ortak deklarasyonu imzaladı.
Ortak deklarasyon kapsamında Azerbaycan ve Ermenistan, aralarındaki çatışmacı tutumu sonlandırmayı, ticari ve diplomatik ilişkileri başlatmayı, birbirlerinin toprak bütünlüğüne saygı duymayı resmî olarak ilan ettiler. Bu arada, ABD tarafı Azerbaycan devletine 33 yıldır uyguladığı savunma yaptırımlarını kaldırdı.
Bunun yanında, Azerbaycan’ı Nahçıvan ile bütünleştirecek, ulaşım anlamında Türkiye’ye ve diğer ülkelere entegre edecek olan Zengezur Koridoru’nun açılması gündeme gelmiştir. Koridorun güvenliği ve altyapı inşaatlarının ABD ile eş güdümlü yürütülmesi prensipte kararlaştırılmıştır.
Jeoekonomik açıdan önemli bir proje olan Zengezur Koridoru; Azerbaycan, Ermenistan, Türkiye, ABD ve bölgedeki diğer devletlere avantajlar sağlayacağı tahmin edilmektedir. Elde edilecek faydalar ülkeden ülkeye değişiklik gösterecek olsa da kesin bir durum var ki “Koridor, bölgede ticari faaliyetlere canlılık katacak, bağlantılı coğrafyalar arasında irtibatı artıracaktır.”
Barış Koridoru olarak da isimlendirilen proje, Hazar Denizi'ni Anadolu’ya, Akdeniz'e ve Basra Körfezi'ne bağlaması gündemdedir. Proje kapsamında yapılacak ulaşım ve iletişim altyapısı yatırımları bölge ülkeleri arasında ticareti, enerji sevkiyatını ve insan hareketliliğini artıracağı öngörülmektedir.
Zengezur projesi bağlamında bardağın dolu tarafına bakacak olursak Iğdır’dan Nahçıvan’a, sonrasında da koridor vasıtasıyla direkt Can Azerbaycan’ımıza ulaşabilmemiz mümkün olacaktır. Kardeş ülkemiz Azerbaycan’a hava yolu haricinde kara yolu ve demir yolu ile de direkt bağlanabilecek olmanın pozitif yansımalarını artık sizler düşününüz lütfen.
Tarihi ve kültürel bağlarımızın olduğu, yakın coğrafyamız içerisinde yer alan Kafkasya’da siyasi ve ekonomik istikrarın sürdürülmesi ülkemizi doğrudan etkileyecek öğelerdendir. Kadim ilişkilerin bulunduğu Orta Asya’ya açılan bir kapı olan Kafkasya’nın stabilizasyonu; Türk dünyası arasındaki etkileşimi güçlendirecek, iş birliklerine ivme katacak olanakları beraberinde getirebilir. Bölge genelinde yeni ticari denklemlere yönelik yapacağımız kapsamlı hazırlıklar yakın gelecekte işlerimizi kolaylaştırması muhtemeldir.